Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Gaziantep İl Koordinasyon Kurulu, valilik binasının yıkılmaması gerektiğini belirterek yazılı bir açıklama yaptı.
Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Gaziantep İl Koordinasyon Kurulu tarafından yapılan yazılı açıklama şöyle:
"2016 yılından beri yıkımı tartışılan Gaziantep Valiliği Binasının yıkılması ne yazık ki tekrar gündeme gelmiştir. 14 Ocak’ta Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum tarafından ve 15 Ocak’ta da Gaziantep Valisi Davut Gül tarafından Twitter üzerinden kamuoyuna duyurulmuştur.
Konu hakkındaki düşüncelerimizi, görüşlerimizi TMMOB Gaziantep İl Koordinasyon Kurulu olarak ilgililer, kamuoyu ve tüm Gaziantep Halkıile paylaşmak istiyoruz.
Valilik Binamız, 1984 yılında Bayındırlık ve İskân Bakanlığı’nın açtığı ulusal mimarlık yarışmasıyla elde edilmiş bir mimari eserdir. Her yapıyı kendi yapıldığı dönem ve şartlarda değerlendirmek gerekir. Gerek plan çözümü gerekse de çevresiyle ilişkileri bakımından değerli çözümler ürettiği için ulusal yarışmada birincilik ödülü almıştır.
Her yapı bulunduğu kentin hafızasıdır. Yapıldığı dönemin değerlerini, kültürünü, mimarlığını, yapım ve malzeme çeşitliliğini yansıtır. Kentin hafızasında yer etmiş binaları yıkmak, kentin geçmişle olan tüm bağlarını koparmak anlamına gelir. Nasıl ki, tarih öncesi çağlardan kalan eserler bu topraklardaki yaşamı belgeliyorsa, bu tür mimari yapılar da kentin yaşadığı dönemleri ve yaşanmışlıklarını belgeler. Buna benzer kent hafızasına yerleşen, simgeleşen fakat alınan kararlar ile Fuar Alanı, Kâmil Ocak Stadyumu, Kapalı Spor Salonu, Emirgan Çay Bahçesi, Turizm Parkı, Kızılay Lokantası, Lunapark, Çocuk Yuvası vb. birçok mirasımız ne yazık ki şu an yok olmuştur. Bunlara bir yenisinin daha eklenmesi, doğru bir karar değildir.
Mimarlıkta, “Süreklilik” kavramı önemli konular arasında yer alır. Valilik binamız, Valiliğe ait fonksiyonları karşılayamaz hale geldiyse birtakım yapısal müdahale ve mekânsal değişikliklerle yapıya başka fonksiyonlar verilebilir. Bunun pek çok örneği dünyada ve yerelde mevcuttur. 1950 yılında Cumhuriyet Dönemi yapısı olan Hükümet Konağı - Adliye Binası, restorasyonla kültür ve sanat merkezine dönüştürülmüştür. Aynı şekilde, TCDD Lojmanları fonksiyon değişikliğiyle kamu kurumlarınca hizmet binası olarak kullanılmaktadır.
Kaldı ki; betonarme binaların yaşamsal ömrü bilimsel olarak 100 yıl kabul edilir. Millet bahçesinin sınırlarının genişletilmesi için yıkılması düşünülen Valilik Binamız henüz otuzlu yaşlarına gelmemiştir. Bu yapıyı rehabilite ederek; meydanı yaşatacak, besleyecek, gece gündüz canlı tutacak başka fonksiyonlarla kullanabiliriz. Bu kazanım, birtakım mimari çözümlerle elde edilinebilir. Bu bina, meydanın çeperini ve sınırlarını belirleyen bir konumdadır. Yıkmak Demokrasi Meydanı’nı daha da tanımsız hale getirecektir. Yarışma sonucu elde edilen bu eser, proje müelliflerinin görüşleri doğrultusunda yeni fonksiyonlara kavuşturabilinir. Gerekirse bu konuda ulusal fikir yarışması da düzenlenebilir. Aksi takdirde, kentsel bir boşluk oluşacaktır. Boşlukları meydan yapan, onu çevreleyen yapılar ve meydana açılan yollardır. Yaşamayan bir kentsel boşluk, kent meydanı niteliği taşımayacaktır.
Bunun yanında 2016 yılından beri yıkımı tartışılan bu binanın, 2019 yılında yenilenmesi için harcanan milyonlar boşa harcanmış olacaktır. Eğer bina depreme karşı risk teşkil ediyorsa, bunu belgeleyen raporların kamuoyuyla paylaşılması gerekir. Kaynakların doğru kullanılması gereken bir dönemdeyken, harcamalar için daha fazla düşünmeliyiz. Kaldı ki; yeni bina tamamlanmadan yıkım işlemlerinin başlaması, hâlihazırda Valiliğe bağlı bütün birimlerin geçici olarak başka binalara taşınmasına ve kiralamalara sebep olacaktır. Bununla beraber ekstra maliyetler oluşacaktır.
Bina depreme karşı risk teşkil ediyorsa, binaya yapılacak bina güçlendirme maliyetlerinin binanın yapım değerinin % 40’ından fazla olması durumunda binanın yıkılması düşünülebilir. Valilik binasının yapılmış deprem etkisi altındaki Performans Analizi (kurtarmıyorsa), güçlendirme projeleri ve maliyet analizleri var ise ilgili Meslek Odaları ile ve kamuoyu ile paylaşılmalıdır.
Gaziantep Valiliği’nin açıklamasıyla, yeni Valilik Binasının Fevzi Çakmak Bulvarı üzerindeki Karayolları arazisine yapılacağı anlaşılmaktadır. Kentte yaşayan herkesin bildiği gibi, Fevzi Çakmak Bulvarı trafik yoğunluğuyla şu anda bile ciddi problemlere sahiptir. Bu bölgeye getirilecek yeni bir idari fonksiyonlu yapı, bölgeyi iyice çıkmaza sokacaktır.
Proje arsası olarak belirlenen alanda pek çok yetişkin ağaç bulunmaktadır. Bu ağaçların korunması oldukça önemlidir. Karayolları Müdürlüğü bu arsadan taşınabiliyorsa, burası hâlihazırda yetişmiş ağaçlar varken neden park olmasın? Eğer burası park olarak hizmete açılırsa, bölge halkı daha etkin kullanacaktır.
Eğer Valiliğimiz için yeni bir bina ihtiyacı varsa; bu arsanın yeri, şehrin gelişimi hesaplanarak bilimsel yöntem ve analizlerle tespit edilmelidir.
Mevcut bina 1984 yılında ulusal mimari proje yarışması ile yapılmışken, yeni yapılacak bina “Hangi yöntemle elde edilecektir? Hangi seçici kurul tarafından onaylanacaktır?” diye sorgularken, projenin 2019 yılında hazırlandığı mühendislik hizmetlerini verecek firmanın internet sitesinden anlaşılmaktadır. Bu tarih Valilik Binasının yenilemelerinin yeni bittiği tarihtir. Binanın yıkılacağı kararı verildiyse, yenilemeler için neden yüklü miktarda harcama yapılmıştır?
Bu nitelikteki yapıların elde edilmesi için tüm dünyanın kabul ettiği en sağlıklı yöntem, mimari proje yarışmalarıdır. Görüyoruz ki, yeni yapılması planlanan Valilik Binası projesi herhangi bir yarışmayla elde edilmemiştir.
Beklentimiz; sürecin şeffaf yürütülmesi, Valilik taşınacaksa mevcut binanın yeni fonksiyonlar verilerek yaşatılması, yapılacak binanın yerinin iyi düşünülerek seçilmesi ve projesinin yarışmayla elde edilmesidir.
Sonuç olarak bu binanın yıkılmasının doğru bir karar olmadığını, ciddi bir israf olduğunu, pandeminin etkisi ile daha da kötüleşen ülkemizin ekonomik koşullarının göz önüne alınarak, verilecek bu tür kararlarda daha hassas davranılması gerektiğini ilgililer, kamuoyu ve tüm Gaziantep halkı ile paylaşıyor, bu kararın tekrar değerlendirilmesi bekliyoruz."
Editör: Turgut Bozgeyik
