Konya’nın Akşehir ilçesinde 5–15 Temmuz 2025 tarihleri arasında düzenlenen 66. Uluslararası Nasreddin Hoca Şenliği, kültür, sanat ve mizahın bir arada yaşandığı on günlük bir şölenle tamamlandı. Şenliğin en dikkat çekici etkinliklerinden biri de Cumhuriyet Gazetesi yazarlarının katılımıyla gerçekleşen “Cumhuriyet ve Mizah” söyleşisi ile imza günü oldu.
Mizahın Direnci, Cumhuriyet’in Bilinciyle Buluştu
6 Temmuz Pazar günü Hıdırlık’ta düzenlenen söyleşide Işık Kansu ve Güven Baykan, mizahın tarihsel işlevi, Cumhuriyet değerleriyle olan ilişkisi ve Nasreddin Hoca’nın evrensel dili üzerine kapsamlı değerlendirmelerde bulundu.
Başkan Köksal: “Mizah, düşünmenin en özgür hâlidir”
Etkinlikte konuşan Akşehir Belediye Başkanı Dr. Ahmet Nuri Köksal, Nasreddin Hoca Şenliği'nin yalnızca bir eğlence etkinliği olmadığını vurgulayarak şu ifadeleri kullandı:
“Bu yıl şenliğimizin ana temasını akıl, mizah ve evrensel değerler olarak belirledik. Mizah, düşünmenin en özgür hâlidir. Nasreddin Hoca’nın mirasını çağdaş bir bakışla geleceğe taşıyoruz.”
Gazeteci Işık Kansu, konuşmasında Cumhuriyet Gazetesi’nin 100 yıllık serüvenine ışık tuttu. Kansu, gazetenin tarihsel süreçte nasıl bir toplumsal belleğe dönüştüğünü, mizahın bu bellekteki yerini ve direniş biçimlerinden biri olarak nasıl işlev gördüğünü anlattı.
Cumhuriyet Gazetesi’nin yalnızca haber veren değil, aynı zamanda düşündüren ve güldüren bir yayın organı olduğunu vurgulayan Kansu, gazetenin usta çizerlerine de özel bir yer ayırdı. Ramiz Gökçe, Ali Ulvi Ersoy, Cemal Nadir ve Turhan Selçuk gibi isimlerin Cumhuriyet’in mizah geleneğini nasıl şekillendirdiğini görsellerle anlattı. Her bir çizerin dönemine damga vuran çizimlerinden örnekler paylaşan Kansu, özellikle Turhan Selçuk’un “Abdülcanbaz” karakteriyle yarattığı eleştirel dünyayı ve Cemal Nadir’in toplumcu yaklaşımını dinleyicilerle buluşturdu.
Güven Baykan: “Mizah yaşıyorsa, Cumhuriyet nefes alıyordur”
“Cumhuriyet ve Mizah” başlıklı söyleşide konuşan gazeteci-yazar Güven Baykan, mizahın Cumhuriyet kültüründeki yerini ve tarihsel sürekliliğini anlattı.
Baykan, Cumhuriyet’in başından itibaren mizahı bir ifade özgürlüğü ve eleştiri biçimi olarak sahiplendiğini belirterek, “Mizahtan korkmayan bir rejim, kendine güvenen bir rejimdir,” dedi. Nasreddin Hoca’yı Anadolu’nun en eski muhalefet figürü olarak tanımlayan Baykan, “Onun mizahı, nükteyle öğretir, eleştiriyle eğitir,” sözleriyle vurgulu bir çerçeve çizdi.
Aziz Nesin, Turhan Selçuk, Oğuz Aral gibi isimlerin Cumhuriyet’in mizah geleneğini sürdürdüğünü hatırlatan Baykan, konuşmasını şu sözlerle tamamladı:
“Mizah yaşıyor, çünkü Cumhuriyet nefes alıyor. Ve biz biliyoruz ki Cumhuriyet varsa, gülecek günler hep vardır.”
Üstün Dökmen’den “Nasreddin Hoca’nın Gölgesi”
Aynı günün akşamında sahneye çıkan Prof. Dr. Üstün Dökmen, “Nasreddin Hoca’nın Gölgesi” başlıklı söyleşisiyle şenliğe düşünsel bir derinlik kattı. Dökmen, mizahın insan psikolojisindeki yerini, gülmenin bireysel ve toplumsal iyileştirici gücünü ele aldı:
“Nasreddin Hoca’yı sadece fıkraların içinden değil, gölgesinden de okumalıyız. Çünkü bir toplumun mizahı, aynı zamanda o toplumun bilinçaltıdır. Mizah, duygularla aklın buluştuğu yerdir. Hoca, hem güldürür hem düşündürür ama en çok da fark ettirir.”
Söyleşinin ardından Dökmen de okurlarıyla buluşarak kitaplarını imzaladı.
İmza Gününde Buluşma
Söyleşilerin ardından saat 19.00’da gerçekleştirilen imza etkinliğinde, Işık Kansu, Güven Baykan, Tolga Aydoğan, Bülent Gürsoy ve Prof. Dr. Üstün Dökmen kitaplarını okurları için imzaladı. Etkinlik boyunca yazarlar, yurttaşlarla bire bir sohbet ederek Cumhuriyet ve edebiyat üzerine görüş alışverişinde bulundu. Akşehir halkı, özellikle genç kuşaklar, yazarlarla doğrudan iletişim kurma fırsatını ilgiyle değerlendirdi.
Sergiden Konsere, Dolu Dolu Bir Program
Şenlik süresince, Işık Kansu’nun özel belgeliğinden hazırlanan “Hacivat-Karagöz Tasvirleri” sergisi, geleneksel gölge oyunu kültürüne dair belgelerle ziyaretçilere sunuldu.
45. Uluslararası Nasreddin Hoca Karikatür Yarışması, 62 ülkeden 650 sanatçının 2050 eserle katılımıyla gerçekleşti. Romanyalı karikatürist Liviu Stanila, Nasreddin Hoca Özel Ödülü’nü kazanırken, İsmet Şenoğlu ve Metin Peker Altın Eşek Ödülü’ne layık görüldü.
