Türkiye’nin en derin gölü olma özelliğine sahip, bazı endemik balık türlerine ev sahipliği yapan Burdur’un Yeşilova ilçesindeki Salda Gölü çevresinin “Millet Bahçesi” yapılması için ihaleye çıkarılacak olması, başta CHP ve İyi Parti olmak üzere, siyasi partilerin ve çevre kuruluşlarının tepkisini çekiyor.
Burdur Belediye Başkanı Ali Orkun Ercengiz, Yeşilova Belediye Başkanı Mümtaz Şenel ve Denizli milletvekili Mehmet Göker ile birlikte ‘‘Salda’ya Dokunma’’ eylemine katılan CHP!nin Doğadan Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Gülizar Biçer Karaca, millet bahçesi ihalesinin iptal edilmesini istedi.
‘‘Bırakın Millet Bahçesi yapmayı çıplak ayakla gezmek bile riskli’’
VOA Türkçe’nin telefonla görüştüğü Denizli milletvekili Karaca, ‘‘Burası birinci derecede doğal sit alanıydı. Ancak Cumhurbaşkanlığı kararıyla, özel çevre koruma bölgesi alanı ilan edildi. Eğer doğal sit alanı olarak kalsaydı bir çivi bile çakılamazdı. Ancak Şubat ayında Salda Gölü’ne gelen Çevre ve Şehircilik Bakanı, göl çevresinde festivaller yapılacağını açıkladı. Bununla da kalmadı proje kapsamında yürüyüş yolları, bungalov evler, tuvalet, mescit, kafeteryalar yapılacağını açıkladı. Salda yaşayan bir göl. Dünyada eşi benzeri neredeyse yok. Buranın kumsalı milyonlarca yıldan beri gelişen canlı varlıktır. Bırakın buraya millet bahçesi yapılmasını çıplak ayakla gezmek bile göl için risktir. Kaldı ki Çevre Etki Değerlendirme (ÇED) raporu dahi alınmadan apar topar ihale yapılıyor. Bu kabul edilemez’’ dedi.
‘‘Salda’ya dokunmuyoruz, doğal güzelliklerinin muhafazasına çalışıyoruz’’
Burdur’da başlayan tepkiye sosyal medyadan da destek verilmesi üzerine bir açıklama yapan Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, Salda Gölü’nün özel yapısını korumak için çabaladıklarını söyledi.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın internet sitesinde yayınlanan açıklamasında Bakan Kurum, “Tabiat varlıklarımız bizlere emanettir. Bu güzelliklerimizi gelecek kuşaklarımız için muhafaza etmeliyiz. Biz Salda'ya dokunmuyoruz, bilakis Salda Gölü'nün korunması, doğal güzelliklerinin muhafaza edilmesi için çalışıyoruz" dedi.
Kurum, “Salda Gölü'nün özel çevre koruma alanı ilan edilmesiyle, korunan alan 4 bin 400 hektar iken, gölün tüm çevresini de kapsayacak şekilde 29 bin 500 hektara çıkartıldı. Burada doğal sit alanları aynen geçerliliğini koruyor, eski sit durumu 5 bin 898 hektar iken yeni durumda 8 bin 474 hektar olacak. Salda Gölü etrafındaki doğal dokuya zarar verilmemesi için kıyı şeridinin kullanım alanını 500-600 metre kadar geriye çektik. Kıyı şeridini bir santimetrekare dahi istisna olmayacak şekilde koruma alanı ilan ettik. Salda Gölü'nün ÖÇK bölgesi ilan edilmesiyle o bölgede başta turizm olmak üzere yoğun insan baskısı altında kalması ve geri dönüşü mümkün olmayan çevresel sorunların yaşanması engellenmiş olacak’’ ifadelerini kullandı.
Millet Bahçesi projesi Cumhurbaşkanlığı kararıyla mümkün oldu
Tarım ve Orman Bakanlığı’na göre, ‘‘Dünyada Mars gezegeninin yüzey özelliklerini taşıyan 2 bölgeden biri’’ olan Salda Gölü, bembeyaz kumsalı ve turkuaz rengi suyu sayesinde son birkaç yılda yerli ve yabancı turistlerin İç Batı Anadolu Bölgesi’nde en çok ilgi gösterdiği yerlerden biri haline geldi ve “Türkiye’nin Maldivleri” olarak anılmaya başladı.
31 Mart Yerel Seçimleri öncesi 18 Şubat’ta Burdur’da halka hitap eden Cumhurbaşkanı Erdoğan, ‘‘Salda Gölü’nü çevre koruma bölgesi olarak ilan ediyor ve kıyısında da 300 bin metrekarelik millet bahçesi oluşturuyoruz. Bütün bunların hepsi hükümet olarak bizim icraatımız olacak’’ dedikten sonra bu ilan 14 Mart 2019 tarihinde Resmi Gazete’de 824 Sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile yayımlandı.
Mimarlar Odası ihalenin iptali için dava açtı
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Salda Gölü çevresi için hazırlanan 1/25000 ve 1/5000 Ölçekli Koruma Amaçlı Nazım İmar Planları ile 1/1000 Ölçekli Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planı’nı 30 Mayıs tarihinde onayladığını belirten TMMOB Mimarlar Odası, bu sayede söz konusu bölgede, içinde tuvalet, büfe, kafe, oturma alanı, mescit, kamping alanı, bungalov, lokanta, satış birimleri ve benzeri tesisler ile otopark alanları bulunabilecek 28 bin 100 metrekarelik yapılaşmanın mümkün hale geldiğini açıkladı.
Mimarlar Odası’ndan yapılan açıklamada ‘‘Uluslararası Doğayı Koruma Birliği (IUCN) tarafından koruma altına alınan kritik türlere ev sahipliği yapan göl, Türkiye’nin en derin gölüdür. Göl ve çevresinde alınan yapılaşma kararları, antropojenik (insan faaliyetleri sonucunda meydana gelen) baskıyı, kullanıcı yoğunluğunu ve yapılaşmayı artırarak; ekosistemin bozulmasına, çevre kirliliğine, yaratacağı gürültü ve ışık kirliliğiyle göl kıyılarında üreyen kuş nüfusu ve yavruları ile diğer canlılar üzerinde olumsuz sonuçlara neden olacaktır. Doğal, tarihi ve kültürel değerleri geri dönülmez biçimde zarar görecektir. Millet Bahçesi ihalesi iptal edilerek proje ve uygulamalar durdurulmalıdır’’ dendi.
Mimarlar Odası, koruma mevzuatına aykırı biçimde ilan edilen ve Salda Gölü’nü yapılaşmaya açan Salda Gölü Millet Bahçesi ve Millet Bahçesine Ait Sosyal Donatılar İnşaatları ile Altyapı ve Çevre Düzenlemesi İşi İhalesi’nin iptali amacıyla dava açtığını da duyurdu.
WWF: ‘‘Tesislerden kaynaklanan katı atık ve su kirliliği kaçınılmaz’’
Doğal Hayatı Koruma Vakfı WWF de, göl çevresine yapılacak tesislerin ileriki yıllarda katı atık kirliliği ve su kirliliğini arttırması ihtimaline dikkat çekiyor.
VOA Türkçe’nin ulaştığı yetkili, ‘‘Adını gölden alan Aphanius saldae, Dünyada sadece Salda Gölü’nde bulunmaktadır; gölde bulunan Aphanius fontinalis, Burdur ve Yarışlı havzalarına endemiktir. IUCN kırmızı listesine göre EN (Tehlikede) kategorisinde olan Pseudophoxinus burduricus, Burdur havzasına endemik bir balık türüdür ve gölde yayılış göstermektedir. Soyu tehlike altında olan bir kuş türü olan Dikkuyruk (IUCN koruma kategorisi EN-tehlikede) gölü kışlama amacıyla kullandığı için Salda Gölü 1997 yılında Önemli Kuş Alanı (ÖKA) olarak belirlenmişti. Ancak bu türe ait Salda Gölü’ndeki son kayıt ne yazık ki 2012 yılında gelmiştir. IUCN kategorisi VU (Hassas) olan Elmabaş Patka (Aytha ferina) ise halen Salda Gölü’nde kışlamaktadır. Bölgenin sahip olduğu turizm potansiyeli, turistik yatırımların göl çevresinde her geçen gün artmasına neden olmaktadır. İleriki yıllarda tesislerden kaynaklanan katı atık kirliliği ve su kirliliğinin artması kaçınılmazdır’’ dedi.
