ABD Başkan Yardımcısı JD Vance, Başkan Trump’ın dış politika yaklaşımını tanımlamak üzere "Trump Doktrini" ifadesini kullandı.
Vance, bu doktrinin üç temel ilkesini şu sözlerle özetledi:
“Önce Amerikan çıkarını netleştir, sonra diplomasi dene. Bu işe yaramazsa, ezici bir askerî güçle sorunu çöz ve sonrasında, savaş bataklığına saplanmadan bölgeden çekil.”
Bu yaklaşım, Trump’ın 13 Temmuz’daki İsrail-İran gerilimine doğrudan müdahale etmesiyle somutlaştı. ABD, İran’ın Natanz, Fordow ve İsfahan’daki nükleer tesislerini hedef aldı. Ancak saldırıdan yalnızca saatler sonra Trump, bir ateşkes ilan etti. Diplomatik görüşmelerin ise önümüzdeki hafta başlayacağı açıklandı.
Kimi dış politika uzmanları, Trump’ın dış politika anlayışının bir “doktrin” olarak tanımlanmasını gerçekçi bulmuyor. Carnegie Endowment’tan Ortadoğu analisti Aaron David Miller, “Trump’ın doktrini yok, sadece içgüdüleri var” değerlendirmesinde bulundu.
Brookings Enstitüsü’nden Melanie Sisson ise, Vance’in tanımının aslında iç kamuoyundaki tepkileri dengelemek amacıyla yapıldığını düşünüyor:
“Bu, savaşın eşiğine gelen bir askeri müdahalenin, tam teşekküllü bir savaşa dönüşmeyeceği mesajını vermek için yapılmış bir açıklama olabilir.”
MAGA CEPHESİ ENDİŞELİ: “SAVAŞ SÖZÜNE NE OLDU?”
Trump’ın dış müdahalelere karşı olan seçmen tabanı, özellikle "America First" yani “Önce Amerika” sloganını benimseyen çevreler, İran’a yapılan saldırının Trump’ın temel vaadiyle çeliştiğini savunuyor.
Steve Bannon ve Tucker Carlson gibi isimler, ABD’nin Ortadoğu’da yeni bir çatışmaya sürüklenme ihtimalinden rahatsızlık duyduklarını açıkça ifade etti.
Reuters/Ipsos’un anketine göre, Amerikalıların %79’u İran’ın ABD’li sivillere karşı misilleme yapmasından endişe ediyor.
DOKTRİN Mİ, TAKTİĞE BAĞLI ANLIK KARARLAR MI?
Trump yönetimine yakın isimler, "Trump Doktrini"nin yeni bir jeopolitik çerçeve sunduğunu savunsa da, çoğu uzman bu yaklaşımın sürekliliği olmadığını belirtiyor.
Eski ABD Başkan Yardımcısı Kamala Harris'in Ulusal Güvenlik Danışman Yardımcısı Rebecca Lissner, bu sürecin başarıyla mı yoksa stratejik bir başarısızlıkla mı sonuçlanacağının henüz belli olmadığını söyledi:
“Diplomasinin gidişatı, İran’ın nükleer programının geleceği ve bölgedeki istikrar üzerinde ne kadar etkili olunduğu belirleyici olacak.”
Başkan Trump’ın İran’a karşı attığı adım, sadece askeri değil, ideolojik olarak da “yeniden tanımlanmış bir liderlik modeli” olarak sunuluyor. Bu modelin, başkanlık seçimleri öncesinde dış politikayı nasıl şekillendireceği ise merak konusu.
