Son yıllarda Türkiye’de ve dünya genelinde çocuklarda erken ergenlik vakalarında belirgin bir artış gözlemleniyor. Özellikle kız çocuklarında 8 yaşından, erkek çocuklarında ise 9 yaşından önce başlayan fiziksel değişimler, sağlık uzmanlarının dikkatini çekiyor.
Erken Ergenlik Nedir?
Erken ergenlik, çocuğun beklenen yaşından önce ergenlik belirtileri göstermeye başlamasıdır. Bu belirtiler arasında meme büyümesi, genital bölgede değişiklikler, tüylenme, sivilce ve hızlı boy uzaması yer alır. Kız çocuklarında 10 yaşından önce adet görme de önemli bir göstergedir.
Erken Ergenliğin Nedenleri
Medical Point Gaziantep Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Uzmanı Doç. Dr. Murat Doğan, erken ergenlikte birçok faktörün rol oynadığını belirtiyor:
· Beslenme: Fast food tüketimi, obezite ve hormon içeren işlenmiş gıdalar, hormon dengesini bozabiliyor.
· Genetik Faktörler: Ailede erken ergenlik öyküsü riski artırıyor.
· Çevresel Hormonlar (Endokrin Bozucular): Plastiklerde bulunan BPA, kozmetik ve temizlik ürünleri hormon sistemini olumsuz etkileyebiliyor.
· Ekran Süresi ve Uyku Düzeni: Uzun süreli mavi ışık maruziyeti ve düzensiz uyku, melatonin seviyesini düşürerek ergenliği erken tetikliyor.
· Psikososyal Faktörler: Aile içi stres, boşanma ve travmatik yaşantılar da süreci hızlandırabiliyor.
Erken Ergenlikte Artış Endişe Verici
“Son 10 yılda erken ergenlik tanısı alan çocuk sayısı yaklaşık %30 arttı. Bu, önemli bir halk sağlığı sorunu olarak karşımıza çıkıyor. Ailelerin bu konuda bilinçlenmesi hayati önem taşıyor,” diyor Doç. Dr. Murat Doğan.
Çocuklarda büyüme hızında ani artış, ruh halinde dalgalanmalar ve fiziksel değişimlerin dikkatle izlenmesi gerektiğini vurgulayan Doç. Dr. Murat Doğan, belirtiler fark edildiğinde mutlaka bir çocuk endokrinoloji uzmanına başvurulmasını öneriyor.
Ailelere Öneriler
Uzmanlar, ailelerin şu noktalara dikkat etmesini tavsiye ediyor:
· Dengeli ve doğal beslenmeye önem verilmeli.
· Çocukların uyku düzeni sağlanmalı, ekran süresi sınırlandırılmalı.
· Plastik ürün kullanımı mümkün olduğunca azaltılmalı.
· Erken ergenlik belirtileri görüldüğünde vakit kaybetmeden uzman desteği alınmalı.
