Karaciğer Cerrahisi ve Transplantasyonu Uzmanı Prof. Dr. Koray Acarlı, halk arasında “köpek kisti” olarak bilinen karaciğer kist hidatiği hastalığına karşı uyarılarda bulundu. Özellikle kırsal bölgelerde köpeklerin doğada neyle beslendiğine dikkat edilmesi gerektiğini belirten Prof. Dr. Acarlı, bu durumun farkında olunmadan bir döngünün parçası haline gelinebileceğini söyledi.
HAYVANCILIKLA UĞRAŞILAN BÖLGELERDE DAHA SIK GÖRÜLÜYOR
Hastalığın bir parazit nedeniyle oluştuğunu belirten Prof. Dr. Acarlı, şu bilgileri verdi:
“Karaciğer kist hidatiği, halk arasında köpek kisti olarak bilinen, parazit kaynaklı bir hastalıktır. Yurdumuzda özellikle hayvancılıkla uğraşılan bölgelerde sık görülür. Parazit, esas konak olarak kurt, çakal ve köpek gibi hayvanların bağırsaklarında yaşar. Yumurtaları dışkı ile atılır ve bu yumurtalar ot veya suya bulaştığında küçük ve büyükbaş hayvanlar tarafından sindirilir. Parazit vücuda girdikten sonra en sık karaciğerde olmak üzere çeşitli organlarda büyüyen kistlere neden olur.”
KÖPEKLER SUÇLU DEĞİL, KONTROL ALTINDA TUTULMALI
İnsanların da zaman zaman bu döngüde ara konak haline gelebileceğini belirten Prof. Dr. Acarlı, şunları söyledi:
“Eğer parazit yumurtaları ağız yoluyla alınırsa, insanda da karaciğerde kist oluşabilir. Ancak köpekler bu hastalığın doğrudan sorumlusu değildir. Evcil köpeklerinizin ne yediğine dikkat eder ve düzenli veteriner kontrolü sağlarsanız risk ortadan kalkar.”
İNSANDAN İNSANA BULAŞMAZ
Karaciğer kist hidatiğinin insandan insana bulaşmadığını belirten Prof. Dr. Acarlı, “İnsan dışkısında parazitin yumurtası bulunmaz. Ancak aynı ortamda yaşayan bireyler aynı kaynaktan enfekte olabilir” dedi.
KARACİĞER DIŞINDA DA GÖRÜLEBİLİR
Parazitlerin yüzde 75-80 oranında karaciğere yerleştiğini ancak akciğer, beyin ve karın içi diğer organlara da yayılabileceğini ifade eden Prof. Dr. Acarlı, “Yerleştiği bölgede giderek büyüyen ve içi basınçlı sıvı ile dolu bir kist oluşur. Ancak karaciğer fonksiyonlarını genellikle bozmaz, karaciğer dokusunu iterek kendine yer açar” dedi.
KÜÇÜK KİSTLER ŞİKAYETE NEDEN OLMAZ
Kistin genellikle başka bir sağlık kontrolü sırasında tesadüfen fark edildiğini vurgulayan Prof. Dr. Acarlı, “Kist küçükse genellikle belirti vermez. Ancak büyük kistlerde sağ tarafta ağrı ve dolgunluk hissi gibi şikâyetler oluşabilir. Bazen kistin safra yollarına açılması gibi komplikasyonlar ciddi sorunlara yol açabilir” diye konuştu.
TANI VE TEDAVİ YÖNTEMLERİ
Kistin tanısının görüntüleme yöntemleri ile konduğunu belirten Prof. Dr. Acarlı, “İleri evrelerde kistin duvar yapısı, kalsifikasyonlar veya kistin içindeki küçük kistler tanı koydurucudur. Endişe duyulan vakalarda ELISA ve İHA gibi testler kullanılabilir” dedi.
KİST BÜYÜYEBİLİR, PATLAYABİLİR
Tedavi edilmezse kistin genellikle büyüyeceğini ve komplikasyonlar oluşturabileceğini vurgulayan Prof. Dr. Acarlı, “Kistin patlaması (rüptür) alerjik reaksiyonlara veya kist içeriğinin karın boşluğuna yayılmasına neden olabilir. Bu da hastalıkla mücadeleyi güçleştirir” şeklinde konuştu.
TEDAVİ YÖNTEMİ: CERRAHİ VEYA GİRİŞİMSEL YÖNTEMLER
Prof. Dr. Acarlı, tedavi süreciyle ilgili şu bilgileri verdi:
“Hastalığın klasik bir ilaçla tedavisi yoktur. Parazite etkili bazı yardımcı ilaçlar olsa da esas tedavi cerrahi boşaltma veya kistin içerdiği parazitlerin tamamen temizlenmesidir. Uygun vakalarda iğne ile aspirasyon veya laparoskopik yöntemler de uygulanabilir.”
