“Yürümek” diyor usta şair, “Dost omuzbaşlarını omuzlarının yanında duyup/ Kelleni orta yere/ Yüreğini yumruklarının içine koyup yürümek”... Yürüyüş şiirinin dizelerinde, “karanlığın gözüne bakarak” baskıya, eşitsizliğe, yoksulluğa, kardeşliğe doğru yürümenin çağrısını dile getiriyor. Kadıköy Nâzım Hikmet Kültür Merkezi’nde (NHKM), ustayı yitirişimizin 62’nci yıldönümünde yurttaşlarla buluşan “Ortak Hayal” sergisinin en üst katında, Senan Kara’nın sesiyle eşlik ediyor kulaklarınıza “Yürüyüş” şiiri. O kararlılıkla geziyorsunuz sergiyi.
'MİNELİ KUŞ' DİNLETİSİ
Sergi, piyanist Şimal Ertekin’in dinletisiyle başladı. Nâzım Hikmet’in senaryosunu yazdığı, Muhsin Ertuğrul’un filmi çekmek için kolları sıvadığı ancak Nâzım’ın komünistlikten mahkûm edilmesiyle çekimleri duran “Mineli Kuş” filmi için Mesud Cemil’in bestelediği eseri seslendirdi.
Dinletinin ardından NHKM adına serginin açılış konuşmasını oyuncu Selen Kartay yaptı. Kartay konuşmasında, sergide Nâzım’ın dostlarını ve yoldaşlarını bir ufka davet edişine tanık olunduğunu belirtiyor. Kartay, “Tam olarak aynı hat üzerinde yürümediklerini de o hayale ortak edişinin sadeliğini, birlikte yürüme, birlikte üretme kararlılığını görüyoruz. Nâzım’ın kavgalarında olduğu kadar, elini uzatmadaki cüretin kaynağını konuşmak istiyoruz” ifadelerini kullanarak Nâzım’a bakışlarının, ondan ilham arayışlarının bir ruh çağırma seansı olmadığını da vurguladı.
KOLEKTİF ÜRÜN
Kartay’ın ardından sergi ekibi adına konuşan akademisyen ve yazar Kaya Tokmakçıoğlu, sergide yalnızca kültür ve sanat tarihinin bir parçasının değil, bu topraklardaki en büyük kırılma olarak nitelediği Cumhuriyetin ilerici birikimini yansıtan örneklerin olduğunu söyledi. Tokmakçıoğlu, “Nostaljik bir Nâzım anmasından çok ileriye bakan, bugünün aydınını, sanatçısını, emekçisini örgütlemeye çalışan bir sergi yaratmaya çalıştık” ifadelerini kullandı.
Sergide yalnızca Nâzım Hikmet yok. Orhan Kemal, Kemal Tahir, Muhsin Ertuğrul, Oktay Rifat, Orhan Veli, Bedri Rahmi Eyüboğlu, Abidin Dino, Ekrem Reşit Rey, Semiha Berksoy, Nail Çakırhan, İbrahim Balaban ve daha pek çok isme, Nâzım Usta’nın “ortak hayal”inde rastlıyoruz. Nâzım’ın edebiyattan tiyatroya, sinemadan siyasi yolculuğuna dek pek çok resim, fotoğraf, kupür, dergi kapaklarını barındıran sergi, yaz ayları boyunca ziyarete açık olacak.
DİZELERLE BAŞLADIK, DİZELERLE BİTİRELİM...
“Biz anlamayız/ tek ağzın türküsünü” diyor Nâzım Hikmet, “Her matem gecesi/ her bayram günü,/ şarkılarımız/ bir gaz sandığını yere yıkarak/ sandığın üstüne çıkarak/ kocaman elleriyle tempo tutmalıdır...” Hep birlikteliğin çağrısını dile getiriyor Şarkılarımız şiirinde usta. Onun yıllar önce kurduğu hayali, bugüne taşıyan ve kolektif ürünün bir parçası olan bu serginin ziyaret edilmesi de bu hep birliktelik çağrısına omuz vermek olacaktır.