M. Rüştü Uzel Teknik Okulları Mezunlar Derneği Başkanı Ali İhsan Bozgeyik, "Türkiye’de mesleki eğitimin son yıllarda teorik ağırlıklı bir şekle dönüşmesi ve istihdam piyasasının beklediği becerilerin kazandırılamaması, giderek büyüyen işsizlik sorununda önemli bir yer teşkil etmektedir." dedi.
Çöken Mesleki Eğitim ve Kangren olan İşsizlik
Türkiye’de eğitim sisteminin ne kadar verimsiz olduğunu TÜİK'in verilerinin açıkça ortaya koyduğunu vurgulayan Bozgeyik, şöyle konuştu:
"Mesleki eğitimin temel amacı, iş gücü piyasasının talep ettiği nitelikli ara elemanları yetiştirmektir. Bu eğitim sürecinde gerekli bilgi ve beceriyi kazanan kişilerin, kolaylıkla iş bulması en önemli beklentidir. Türkiye’de mesleki eğitimin son yıllarda teorik ağırlıklı bir şekle dönüşmesi ve istihdam piyasasının beklediği becerilerin kazandırılamaması, giderek büyüyen işsizlik sorununda önemli bir yer teşkil etmektedir.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre, eğitim durumuna göre en yüksek işsizlik % 16 ile lise mezunlarındadır. Bunu % 15,2 ile mesleki veya teknik lise mezunları takip etmektedir. Lise altı eğitimlilerde %13,7, üniversite mezunlarında ise % 13,6 dır.
Türkiye’de eğitim sisteminin ne kadar verimsiz olduğunu bu veriler açıkça ortaya koymaktadır. Şöyle ki, lise mezunu olmayanlarda işsizlik, mesleki veya teknik lise mezunlarından daha düşüktür. Üniversite mezunları ile lise mezunu olmayanlar arasındaki işsizlik ise binde 1’lik farkla birbirine yakındır. Yani eğitimsiz nüfusun, eğitim görenlerden çok daha kolay iş bulduğu görülmektedir..
Eğitim-istihdam ilişkisinin zayıf olması, ‘yapısal işsizlik’ sorunu olarak karşımıza çıkarmaktadır. Yapısal işsizlik, yüksek işsizliğe rağmen belirli mesleklerde istihdam edilecek kişilerin bulunamamasıdır. Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) verilerine göre ‘açık iş’ olarak ifade edilen eleman açığı, Mayıs ayında 227 bin 85 kişi olmuştur.
Yani Türkiye’nin yapısal işsizlik sorunu ile karşı karşıya olduğu açıktır. Bu sorunun en önemli sebebi de mesleki eğitimin piyasa ihtiyaçlarına cevap vermekten uzak ve yetersiz oluşudur. Mesleki eğitim sistemi ile istihdam piyasası arasında çok ciddi uyumsuzluklar vardır. Gerek meslek yüksekokulları gerekse ortaöğretim düzeyinde mesleki eğitim veren meslek liseleri, öğrencilerine iş fırsatları tanıyacak donanım ve nitelikli öğretmen/eğitici sağlayamamaktadır. Bu okullarda çoğunlukla , çalışma hayatında karşılığı olmayan ya da sınırlı etkisi olan teori ağırlıklı bir eğitim verilmektedir.
Yapılan araştırmalarda, ara eleman yetiştirilmesinde kilit role sahip olan mesleki veya teknik lise mezunlarının yaklaşık yarısı (% 47,1), aldıkları eğitimin iş hayatlarına katkı sunmadığını düşünmektedir. Önemli bir kısmı da (% 11,8) katkının çok az olduğu görüşündedir.
İşsizlik Fonu’ndan finanse edilen meslek kurslarının istihdama katkısı konusunda sağlıklı bir araştırma ya da veri yoktur. İŞKUR’un meslek kursları, işsizlerin geçici süre ile gelip oyalandığı ve karşılığında cep harçlığı aldığı bir uygulamaya dönüşmüştür. Ekonomimize getirdiği yük ve mutlak fayda ile ilgili analiz yapılmalı ve bu kursların sayısı azaltılmalıdır..
Mesleki eğitimle ilgili karşımıza çıkan temel sorunlar, uygulama alanlarının yetersiz olması, teorik içeriğe dayanan ve hızla değişen piyasa ihtiyaçlarına göre yenilenemeyen eğitim müfredatı ile sahadan yansıyan talepleri uygulamaya geçiremeyen ağır eğitim bürokrasisidir ve en önemlisi nitelikli öğretmenlerin yetişmemesidir… Özetle Türkiye’de mesleki eğitim, ‘dostlar alışverişte görsün’ mantığı ile rakamların şişirilmesinden ibaret hale gelmiştir.. Toplantılar, seminerler, sergiler, robotik kodlamalar, akıllı tahtalar, yeni binalar, tabletler, AB gezileri.. sadece işin makyajıdır.. Arka planda bir enkazın varlığı yöneticilerin sürekli görmez tarafına gelmektedir.
Ülkemizde kronik hale gelen işsizlik, uzun vadeli politikaların kararlılıkla uygulanmasını zorunlu kılmaktadır.. Atılacak ilk adım da mesleki eğitimin, piyasanın değişen ihtiyaçlarına uyum gösterebilecek şekilde yeniden tesisi ve politik kaygılardan uzak olarak idame edilmesidir."
Editör: Turgut Bozgeyik
GAZİKENT27 YOUTUBE KANALIMIZA ABONE OLUN TAKİP EDİNhttps://www.youtube.com/channel/UCUS10fdomKzRNgFg3wqtEMg?view_as=subscriber