Getty ImagesYemek yerken telefonunuzla uğraşmak veya televizyon izlemek ne miktarda ve ne kadar hızlı yediğinizi fark etmemenize neden olabilir.
Gündemi BBC Türkçe'den takip etmek artık WhatsApp'ta da mümkün. Haberlerimizin doğrudan telefonunuza gelmesi için tıklayın.
Televizyon izleyerek veya cep telefonuna bakarak yemek yemek yaygın olsa da bilim insanları yavaş ve dikkatli yemenin gerçek bir fark yaratabileceğini söylüyor.
Yemek yeme hızımız, sindirim ve yemek tatmininden kilo kontrolü ve genel sağlığa kadar hayatımızı etkiler.
Sindirim
Brezilya'daki São Paulo Üniversitesi'nde eğitim görmüş beslenme uzmanı Livia Hasegawa şöyle açıklıyor:
"Yiyecekleri yavaşça çiğnemek daha küçük parçalara ayırarak sindirimi kolaylaştırır. Hastalarıma sık sık basit bir benzetme ile şunu hatırlatırım: midede diş yoktur, yiyecekler büyük parçalar halinde geldiğinde sindirim süreci yavaşlar ve daha az verimli hale gelir."
"Ayrıca çiğneme, tükürükteki sindirim enzimlerinin üretimini uyararak besin emilimini artırır."
Yiyecekler iyi çiğnenmezse, midenin daha fazla çalışması gerekir, bu da şişkinliğe ve sindirimin yavaşlamasına neden olabilir.
Hasegawa, "Bu yüzden bazı insanlar yemek yedikten sonra saatlerce şişkin ve halsiz hissediyor" diye ekliyor.
Yiyeceklerin kaç kez çiğnenmesi gerektiğine dair belirli bir sayı olmasa da uzman, önemli olanın saymaya odaklanmak yerine, yutmadan önce yumuşak ve iyi bir kıvama ulaşmasını sağlamak olduğunu söylüyor.
"Ayrıca, televizyon izlerken, telefon kullanırken veya fazla konuşurken dikkati dağılmış bir şekilde yemek, çiğnemeyi olumsuz etkileyebilir. Bu da daha hızlı yemeye ve daha fazla hava yutmaya yol açarak şişkinliğe neden olabilir" diye ekliyor.
Televizyon karşısında yemek yemek gerçekten zararlı mı?
Tokluk hissi ve kilo alma
Sindirim üzerindeki etkilerle birlikte kilo alma sorunu da ortaya çıkıyor.
New York'taki Cornell Üniversitesi Beslenme Bilimleri Bölümü Direktörü ve Schleifer Ailesi Profesörü Sander Kersten'e göre "Hızlı yemek, daha hızlı enerji alımına yol açar, dakikada daha fazla kalori almış oluruz. Araştırmalar bunun aşırı yemeyi kolaylaştırdığını gösteriyor".
Getty ImagesYavaş yemek için lokmalar arasında elinizdeki çatal ve bıçağı bırakmak iyi bir yöntem olabilir
Daha yavaş yemenin, yiyeceklerin ağızda geçirdiği süreyi uzattığını, erken sindirim tepkilerini ve hormon salımını tetikleyen duyusal sinyalleri artırdığını söylüyor.
"Beynin tokluktan sorumlu hormonları salgılaması birkaç dakika sürer. Çok hızlı yiyen insanlar gerçekte ihtiyaç duyduklarından daha fazla yiyecek tüketme eğilimindedir, çünkü vücutları doyduklarını bildirmek için yeterli zamana sahip değildir."
Bunun sonucunda fazla kalori alınır ve bu kaloriler vücutta depolanmış yağa dönüşür.
Uzun vadeli sağlık riskleri
Hızlı yemek, asit reflüsü ve gastrit gibi sindirim sorunlarını daha da kötüleştirebilir. Ayrıca reflüye yatkın kişilerde, aceleyle yemek yeme nedeniyle semptomlar ağırlaşabilir.
Hasegawa, ayrıca bağırsak mikrobiyotasının da etkilenebileceğini belirtiyor.
"Yiyecekler bağırsaklara büyük parçalar halinde ulaştığında, bağırsak bakterilerinin dengesini bozarak genel sindirim sistemini etkileyebilir."
Bu alışkanlık süreklilik gösteriyorsa ve diğer sağlıksız davranışlarla birleşiyorsa obeziteye yol açabileceğini ve tip 2 diyabet, karaciğer yağlanması, kalp hastalığı ve yüksek tansiyon riskini artırabileceğini belirtiyor.
Hatta kolorektal, meme ve pankreas kanseri gibi belirli kanser türleri dahil olmak üzere çeşitli metabolik komplikasyon riskini de önemli ölçüde artırabilir.
Yavaş yeme yolları
Daha iyi yeme alışkanlıkları geliştirmek isteyenler için Hasegawa'nın ilk tavsiyesi, lokmalar arasında ara vermek.
"Çatalınızı, kaşığınızı sürekli elinizde tutmayın; bu farkında bile olmadan çok daha hızlı yemenize neden olabilir."
"Çatal ve kaşığınızı masaya bırakıp tekrar almak gibi basit bir hareket bile yavaşlamanıza yardımcı olur. Yani bir lokma alın ve bir sonrakinden önce onları dinlendirin."
Hasegawa ayrıca yiyecekleri ağzınızda neredeyse lapa gibi olana dek çiğnemenizi öneriyor.
"Bu kıvam iyice çiğnediğinizi gösterir ve doğal olarak hızınızı yavaşlatır."
Ayrıca dikkatinizi dağıtacak şeylerden kaçınmak gerekir. Televizyon izlerken veya telefonunuzla uğraşırken yemek, ne miktarda ve ne kadar hızlı yediğinizi fark etmemenize neden olabilir. Yemeğe odaklanmak ve dikkatli olmak işe yarayabilir.
"Yemek yerken çok fazla konuşmamaya çalışın. Konuşmalar dikkatinizi dağıtabilir ve siz fark etmeden yemek yemenizi hızlandırabilir. Bu nedenle sohbeti minimumda tutmak yemeğinize daha odaklanmanıza yardımcı olabilir."
Bazı çocuklar neden yemek seçer? Televizyon karşısında yemek yemek gerçekten zararlı mı?İnsanların yemek pişirmeye 780 bin yıl önce başladığına dair kanıt bulunduGünde kaç öğün yemek sağlıklı?