Medical Point Gaziantep Hastanesi Göz Hastalıkları Uzmanı Op. Dr. İrfan Ergen, şaşılıkla ilgili en çok merak edilenleri ve güncel tedavi yöntemlerini anlattı.
Gözlerin paralel hizalanamaması durumu olarak bilinen şaşılık, genellikle çocukluk çağında ortaya çıksa da her yaşta görülebiliyor. Gözlerden birinin düz bakarken diğerinin içe, dışa, yukarı ya da aşağıya kayması hem görme kalitesini hem de kişinin sosyal yaşamını etkileyebiliyor. Ancak birçok aile, şaşılığı yalnızca kozmetik bir sorun olarak görüp tedavide geç kalabiliyor.
“Şaşılık göz tembelliğine neden olabilir” diyen Op. Dr. İrfan Ergen, özellikle çocuklarda erken teşhisin kalıcı görme kaybını önlemede kritik bir rol oynadığını vurguluyor: “Erken yaşta yapılan göz muayeneleriyle şaşılık fark edildiğinde, uygun tedavi yöntemleriyle hem göz tembelliği engellenebilir hem de çocuklar sağlıklı bir görme yetisine kavuşabilir.”
Şaşılık Nedir, Neden Oluşur?
Tıbbi adıyla strabismus, halk arasında şaşılık olarak bilinen bu durum, göz kaslarının koordineli çalışamaması sonucu gözlerin farklı yönlere bakması şeklinde tanımlanır. Bir göz düz bakarken diğer göz içe, dışa, yukarı veya aşağıya kayabilir.
Op. Dr. Ergen, şaşılığın hem doğuştan gelebileceğini hem de sonradan gelişebileceğini belirtiyor: “Yeni doğan bebeklerde ilk üç aya kadar görülen geçici kaymalar normal kabul edilebilir. Ancak altıncı aydan sonra devam eden ya da sonradan gelişen kaymalar mutlaka ciddiye alınmalı. Genetik faktörler, sinir felçleri, göz travmaları, kırma kusurları ve bazı sistemik hastalıklar şaşılığa yol açabilir.”
Estetik Değil, Fonksiyonel Bir Sorun
Şaşılık yalnızca bir estetik sorun değil, aynı zamanda görsel fonksiyonları da etkileyen önemli bir sağlık problemidir. Dr. Ergen, bu konuda şu uyarıda bulunuyor: “Şaşılık, iki gözün birlikte çalışmasını bozduğu için derinlik algısı kaybolabilir. Beyin, kayma olan gözden gelen görüntüyü zamanla bastırır. Bu da 'ambliyopi' yani göz tembelliği gelişmesine neden olur. Özellikle 0–7 yaş arası dönemde müdahale edilmezse, bu görme kaybı kalıcı olabilir.”
Tedavide Kişiye Özel Yaklaşım Önemli
Günümüzde şaşılık tedavisi; gözlük kullanımı, kapama tedavisi, prizmatik camlar ve cerrahi müdahale gibi yöntemleri kapsıyor. Op. Dr. Ergen, her hastanın şaşılık tipine, yaşına ve altta yatan nedenlere göre bireysel tedavi planlandığını söylüyor: “Bazı çocuklarda sadece gözlük yeterli olurken, bazı durumlarda göz tembelliği için kapama tedavisi gerekir. Daha ileri vakalarda cerrahi müdahale gerekebilir. Yetişkinlerde ise çift görme varsa prizmatik camlar ve cerrahi kombinasyonları tercih edilebiliyor.”
Son yıllarda geliştirilen mikrocerrahi tekniklerle, ameliyat sonrası iyileşme süresi kısalıyor ve estetik sonuçlar daha başarılı hale geliyor.
Ailelere Uyarı: İlk Göz Muayenesi 1 Yaşından Önce Yapılmalı
Dr. Ergen, şaşılığın erken teşhisinde ailelerin dikkatli olması gerektiğini belirtiyor: “Çocuklarda gözlerde simetri bozukluğu, sık göz kırpma, başı yana eğerek bakma, ışığa hassasiyet gibi belirtiler varsa vakit kaybetmeden göz doktoruna başvurulmalı. Aileler, çocuklarını 1 yaşına gelmeden en az bir kez göz muayenesine götürmeli. Şaşılık, zamanında müdahale ile tamamen tedavi edilebilen bir rahatsızlıktır.”
Sonuç olarak, şaşılık hem görsel hem de psikolojik açıdan yaşam kalitesini etkileyen önemli bir sağlık sorunudur. Erken teşhis, düzenli takip ve doğru tedavi ile çocuklar sağlıklı bir görme yetisine ve özgüvene sahip olabilir. Göz sağlığı ihmal edilmemeli; çünkü çocukların dünyaya nasıl baktığı, gelecekte nasıl bir birey olacaklarını da etkiler.