Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) haziran ayı enflasyonunu yüzde 1,37 olarak açıklamasıyla birlikte, SSK ve Bağ-Kur emeklileri yüzde 16,67, memur ve memur emeklileri ise yüzde 15,57 oranında zam aldı. Bu artış milletvekili maaşlarına da doğrudan yansıdı. Temmuz itibarıyla bir milletvekilinin maaşı 229 bin 676 TL’ye yükseldi. Bakan maaşları 235 bin 527 TL’ye çıkarken emekli milletvekillerine ödenen aylık ise 149 bin TL oldu.
Ancak yüksek maaşlara karşın, TBMM’de milletvekillerinin yasama faaliyetlerine katkısı sınırlı kaldı.
YAZILI SORU ÖNERGESİNDE MUHALEFET AÇIK ARA ÖNDE
2024 yılına ait resmi TBMM istatistiklerine göre, yazılı soru önergelerinde muhalefet partileri iktidarı geride bıraktı. CHP 5500 yazılı soru önergesiyle ilk sıradayken DEM Parti 4918 önergeyle ikinci sırada yer aldı. İYİ Parti 1432 önerge verdi. DEVA Partisi 418, Saadet-Gelecek Grubu 394, Yeniden Refah Partisi 93 önerge sundu.
AKP ve MHP ise listenin sonunda kaldı. MHP yalnızca 66 önerge verirken AKP’nin önerge sayısı 29’da kaldı.
KANUN TEKLİFLERİNDE DE BENZER TABLO
Sunulan kanun tekliflerinde de benzer bir tablo ortaya çıktı. CHP 370, DEM Parti 209, DEVA Partisi 119 ve İYİ Parti 57 teklif sundu. Buna karşın, AKP yalnızca 23, MHP ise 26 kanun teklifi verdi. Bu tekliflerden yalnızca 23’ü yasalaştı ve hepsi AKP grubuna aitti.
ARAŞTIRMA KOMİSYONLARINDA İKTİDARIN PAYI AZ
2024 yılında kurulan meclis araştırma komisyonlarına yönelik önergelerde de muhalefet öne çıktı. CHP 633 önergeyle ilk sırada yer aldı. DEM Parti 471, İYİ Parti 194, Saadet-Gelecek Grubu 70 önerge sundu. MHP 9, AKP ise sadece 5 önerge verdi.
ERDOĞAN HAKKINI HELAL ETMEDİ
AKP'li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan geçen yıl “Bu millet, kendi kasasından, kesesinden maaşı veriyor. Bu maaşla birlikte vekil arkadaşlarımız bu görevi yapıyor. Ama genel kurulda eğer yoklamalarda benim vekil arkadaşlarım bulunmazsa ki dün böyle oldu, bu millet sizlere hakkını helal etmez. Kim gelmediyse ben de onlara hakkımı helal etmiyorum. Bu sıradan bir olay değil. Eğer milletvekili adayı olmuşsan arkadaş burada görevini hakkıyla yerine getireceksin. Yerine getirmiyorsan, aldığınız maaşlar haramdır bunu böyle bilin'' ifadelerini kullanarak pek çok milletvekilinin Meclis'e gelmediğini vurgulamıştı.
2024 Yılı TBMM Çalışma İstatistikleri:
Parti (Grubu) Soru Önergesi (yazılı) Kanun Teklifi AKP 29 23 CHP 5.500 370 DEM Parti 4.918 209 DEVA Partisi 418 119 İYİ Parti 1.432 57 Saadet–Gelecek Grubu 394 - MHP 66 26 Diğer (EMEP, TİP, vb.) 29 23MİLLETVEKİLİNE ÖDENEK YETMİYOR: YOLLUK, HARCIRAH, TELEFON, PASAPORT
Milletvekillerine yalnızca maaş değil, birçok yan hak da tanınıyor. Görevleri nedeniyle yaptıkları seyahatler için “yolluk” adı altında ödeme alıyorlar. Yurtiçi ya da yurtdışına resmi görevlendirme ile giden vekillere harcırah da veriliyor. Seçim sonrası ödenek ve yolluklar üç aylık peşin olarak ödeniyor.
EMEKLİLİK VE SİGORTA AVANTAJLARI
Vekiller, iki yıl görev yaptıktan sonra cumhurbaşkanına bağlanan yaşlılık aylığının yüzde 45’i oranında emekli maaşı alma hakkına sahip oluyor. Halihazırda emekli olan bir vekil, milletvekili maaşıyla birlikte emekli aylığını da alabiliyor. Emeklilik koşullarını sağlamayan vekillerin sigorta primleri ise 4 yıl boyunca TBMM tarafından ödeniyor.
ULAŞIM, HABERLEŞME, SEYAHAT AYRICALIKLARI
Milletvekilleri Türk Hava Yolları’ndan aldıkları ekonomi biletiyle business class’a geçebiliyor. TBMM, vekil ofislerine iki ayrı operatör hattı ve cep telefonu veriyor, faturalarını karşılıyor. Ancak bu faturaların yıllık toplamı milletvekili maaşının iki katını geçemiyor.
PASAPORT, TRAFİK, SİLAH
Görevdeki milletvekilleri, eşleri ve çocukları için diplomatik pasaport alabiliyor. Görevi sona eren vekiller ile eşlerine ise hususi damgalı pasaport veriliyor. Vekillerin bulundurma ve taşıma ruhsatlı silah hakkı da bulunuyor. Trafik kurallarını ihlal ettiklerinde ceza kesilmiyor, sadece tutanak tutulup TBMM’ye bildiriliyor.
SAĞLIK, KREŞ VE SOSYAL HİZMETLER
TBMM içinde hizmet veren sağlık birimleri bir hastane işlevi görüyor. Başta baştabiplik olmak üzere, çeşitli branşlarda uzman hekimler görev yapıyor. 0-6 yaş arası çocuklar için kreş hizmeti de mevcut. Ayrıca İstanbul ve Yalova’daki sosyal tesisler vekillerin kullanımına açık.
DANIŞMANLAR, SEKRETERLER, NÖBET HİZMETLERİ
Milletvekillerine bir danışman tahsis ediliyor. Danışmanların üniversite mezunu olması ve milletvekiliyle akrabalık bağı bulunmaması gerekiyor. TBMM ayrıca nöbetçi sekreterya uygulaması ile vekillere tatil günlerinde de destek veriyor.
YEMEKHANE, BERBER, KUAFÖR, BANKA
Meclis’te yalnızca milletvekili ve ailesine özel lokanta bulunuyor. Zemin kattaki lokantada ise vekillerin misafirleri de yemek yiyebiliyor. TBMM binasında berber, kuaför, Ziraat Bankası, Vakıfbank ve İş Bankası şubeleri hizmet veriyor.
MAL BİLDİRİMİ ŞART AMA KONTROL YOK
Vekillerin, seçimi takip eden 2 ay içinde mal bildirimi yapması gerekiyor. Mal varlığında değişiklik olması durumunda 1 ay içinde bildirim yapılması şart. Ancak bu bildirimlerin kamuoyuna açıklanmasına yönelik yasal bir zorunluluk bulunmuyor.