Sabaha karşı 04.17. Soğuk havaya karşın çoluk çocuk binlerce insan depremin simgesi haline gelen Saat Kulesi’ne yürüyor. Saat tam 04.17’de durmuş. Önce “sessiz yürüyüş” deniyor ama tekbir sesleri yükseliyor. Ardından başka bir grup da “Sahipsiz kent Adıyaman”, “Sesimi duyan var mı?” diye bağırıyor. Tüm sesleri kesen, başlayan mevlüt oluyor.
Komşu illerde meydana gelen 7.7 şiddetindeki depremden en çok zarar gören ikinci kent Adıyaman.
Yapı stokunun üçte birini kaybetmiş. 5 bin 953 bina anında yıkılmış. Bugün depremzedeler hâlâ sayısı 50’nin üzerinde olan konteyner kentlerde yaşıyor. 22 metrekarelik konutlarda yaşam çok zor. Asıl sorun ise toplumsal parçalanma. Kentte boşanmalar, madde bağımlılığı, intiharlar artmış. Psikolojik destek yok. Halk kırgın ve kızgın. Yardım gelmediği için göçük altında göz göre göre ölen yakınlarının acısı hiç azalmamış.
O nedenle dün Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın konut dağıtmak için kente gelmesi nedeniyle dökülen asfaltlar, yapılan makyaj sessiz tepkileri artırıyor.
Kent yeniden kuruluyor. Başrolde Çevre Şehircilik ve İklim Bakanlığı var. Boydan boya yıkılan ana caddede Emlak Konut’un yaptığı lüks bir semt doğuyor. Bu konutlarda hak sahibi olanlar ise geleceği belirsiz inşaat döneminin bitmesini bekliyor. İmzaları atmışlar ama konutlar bittiğinde ne kadar borçlanacaklar belirsiz.
Yaşayanlar neden yaşadığını sorguluyor ama ayakta kalma mücadelesi, iyileşme isteği de artıyor günden güne. Özellikle kadınların yükü ağır. Hikâyeler hiçbir söze, tanıma sığmayacak kadar acı. Örneğin, Safiye Kuruş ailesinden 19 kişiyi kaybetmiş, kızı Sıla ile hayata tutunmaya çalışıyor. Sıla açık öğretimde. İşsiz. Çağrı merkezinde 18 saat çalıştırılınca kulaklarında sorun olmuş. Tek gelirleri sadece 4 bin 500 TL’lik yardım kartı.
ACIMIZ İLK GÜNKÜ GİBİ
Adıyaman’da bulunmamızın nedeni müthiş bir proje. Adıyaman Belediye Başkanlığı’nı yıllar sonra CHP’ye geçiren Abdurrahman Tutdere’nin desteği ile yapılan bir proje. Tutdere’yle çalışan Selma Kara’nın koordinatörlüğünde, 16-62 yaş arasında ve daha önce tecrübesi olmayan 19 depremzede kadın bir araya gelmiş. Kimi kamera, kimi ışık, kimi röportaj eğitimi almış ve kendileri gibi travmalı kadınlara anlattırmış yaşadıklarını.
“04.17 Belgeseli Film Atölyesi” kameramanı Pınar Arslan, iki yıl geçse de her şeyin il günkü gibi olduğunu anlatıyor ve “Belgeselin özellikle kadınlara yönelik olmasını istedik. Çünkü ortada yuva yok, sürekli çadır, konteyner... Süreç kadınlar için çok zor. Acı hâlâ ilk günkü gibi... İnsanlar ‘Ne olmuş konteynerde yaşayabilirler’ diyorlar. Hayır, kadın için çok zor. Bu acıları herkes bir görsün, orada hayat devam etmiyor” diyor.
22 yaşında otizmli bir çocuğu olan ev hanımı Bedriye Özel. Hem acılara ortak olmak için hem de hayata yeniden tutunabilmek için bu belgeseli çektiklerini söylüyor.
Gazeteci Armen Korkmaz belgeselde yaşananları anlatırken dayanışmayı da anlatmak istediklerini söylüyor ve “Bu belgesel çalışmasını yapma nedenimiz tarihe miras bırakması ve kolektif bir hafıza projesi oluşturmasıdır. Acılarımız taze ama sesimiz güçlü. Farkındalık oluşturmak için de belgesel projesine katıldık” diyor. Atölyenin katılımcılarından Tülay Açık, Feride Cömert, Zahide Durmaz kadın dayanışmasının önemli olduğuna inanmış kadınlar. Adıyaman yeniden doğuyor ama kadınların omzunda.