Son dönemde demir eksikliği vakaları hızla artıyor ve fark edilmediğinde ciddi sağlık sorunlarına yol açabiliyor. İngiltere’de sadece geçtiğimiz yıl düşük demir seviyeleri nedeniyle hastaneye başvuran kişi sayısı 200.000’e ulaştı! Üstelik bu oran son 25 yılda 10 katına çıkmış durumda. Demir, vücudun oksijen taşımasını sağlayan hemoglobin üretimi için hayati önem taşıyor. Eksikliği durumunda kronik yorgunluk, saç dökülmesi ve bağışıklık sisteminde zayıflık gibi belirtiler ortaya çıkabiliyor.
DEMİR EKSİKLİĞİNİN EN YAYGIN BELİRTİLERİ
Göz Altı Morlukları, Saç Dökülmesi ve Tırnak Kırılması
Eğer göz altı morluklarınız belirginleştiyse ya da sürekli saç dökülmesi ve tırnak kırılması yaşıyorsanız, bu belirtileri hafife almayın. Demir eksikliği olan kişilerde, oksijen taşınımı yetersiz olduğu için cilt ve tırnaklar yeterince beslenemez. Sonuç olarak:
Cilt solgunlaşır ve göz altları morarmaya başlar.Saçlar cansızlaşır ve dökülme artar.Tırnaklar kırılgan hale gelir ve beyaz lekeler oluşabilir.
Sürekli Yorgunluk ve Enerji Düşüklüğü
Modern yaşamın temposu zaten yorucu olabilir, ancak uyandığınızda bile kendinizi yorgun hissediyorsanız, demir seviyelerinizi kontrol ettirmeniz gerekebilir. Demir eksikliğinde vücudun ürettiği kırmızı kan hücreleri oksijen taşıyamadığı için, organlar ve kaslar yeterince enerji alamaz. Bu da şu belirtilere yol açar:
Gün boyu süren halsizlik ve isteksizlik.Uyandıktan kısa bir süre sonra bile kendini yorgun hissetme.Geceleri yeterince uyusanız bile dinlenmemiş hissetme.Kaygı ve Konsantrasyon ProblemleriDemir sadece fiziksel sağlığımız için değil, beyin fonksiyonlarımız için de kritik bir mineraldir. Eksikliği durumunda:Dikkat eksikliği ve unutkanlık artabilir.Zihinsel bulanıklık yaşanabilir.Kaygı ve depresif ruh hali görülebilir.
Harley Street Clinic’te görev yapan hematolog Dr. Ferras Alwan, demirin beyin fonksiyonlarını desteklediğini ve eksikliğinin sinir sistemini olumsuz etkileyerek kaygıyı artırabileceğini belirtiyor.
BAŞ DÖNMESİ VE NEFES DARLIĞI
Eğer sık sık baş dönmesi yaşıyor veya merdiven çıkarken nefes darlığı hissediyorsanız, bu da demir eksikliğinin önemli bir işareti olabilir. Vücudun yeterince oksijen alamaması, ani baş dönmesi ve nefes almakta zorlanmaya neden olabilir. Bu belirtileri yaşıyorsanız, doktorunuza danışmanız önemlidir.
DEMİR EKSİKLİĞİNİ ÖNLEMENİN YOLLARI
Kan Testi ile Demir Seviyenizi Kontrol Ettirin
Demir eksikliğinden şüpheleniyorsanız, ilk yapmanız gereken şey kan testi yaptırmak. Doktorunuz düşük demir seviyeniz varsa demir takviyeleri önerebilir. Ancak demir takviyeleri hemen etkisini göstermez; eksikliği gidermek genellikle 3-6 ay sürebilir.
Demir içeren gıdalar tüketin
Demir eksikliğini önlemenin en doğal yolu, beslenme düzeninize demir açısından zengin gıdalar eklemektir. İşte demir bakımından zengin bazı yiyecekler:
Kırmızı et, ciğer, tavuk ve balık (en iyi emilen demir kaynağı).Koyu yeşil yapraklı sebzeler (ıspanak, pazı, brokoli).Kurubaklagiller (mercimek, nohut, fasulye).Fındık, badem, kabak çekirdeği, susam ve ay çekirdeği.Kuru meyveler (incir, kayısı, hurma ve üzüm).Beslenme uzmanı Rob Hobson, demir emilimini artırmak için C vitamini içeren gıdalarla birlikte tüketilmesini öneriyor. Örneğin:Kırmızı et ve yanında kırmızı biber tüketmek.Ispanaklı bir yemek yerken limon sıkmak.
Ayrıca çay ve kahve tüketiminin demir emilimini azalttığını unutmayın. Kahvaltıda demir içeren bir yiyecek tüketiyorsanız, çay veya kahveyi birkaç saat sonra içmeniz daha iyi olacaktır.
DEMİR TAKVİYESİ KULLANIRKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER
Eğer doktorunuz demir takviyesi reçete ettiyse, maksimum verim almak için şu kurallara dikkat edin:
Demir haplarını yemeklerden 30 dakika önce alın.C vitamini ile birlikte almak emilimi artırır (örneğin, bir bardak portakal suyu ile içmek gibi).
Yan etkiler yaşıyorsanız (kabızlık, mide bulantısı), doktorunuza danışarak farklı bir formülasyon deneyebilirsiniz.