Ateşin keşfi ve kullanımına yönelik kaba hatlarıyla fikirler ortada olsa da kesinlik içeren bilgiler halen bulunmuyor. Araştırmacıların bu hayati keşfin kökekine dair tartışmalı fikirleri var ancak yeni yayınlanan bir çalışma bu bulanıklıkları çözmeye odaklanıyor.
Frontiers dergisinde 15 Mayıs'ta yayınlanan çalışmaya göre araştırmacıların, insanların ateş yakmaya ve kontrol etmeye başlamasına neyin sebep olduğuna dair yeni teorileri var.
Tel Aviv Üniversitesindeki araştırmacılar, ateşin keşfedilmesi ve ilk kullanım alanlarına yönelik bir çalışma yaptılar. Buna göre ateşi kullanan ilk insanlar yiyeceklerini hayvanlardan korumak ve en önemlisi de etlerin daha uzun ömürlü olması için tercih etmiş olabilir.
Çalışmada, insanların yedikleri yiyecekleri pişirmekten ziyade özellikle etlerin raf ömrünü uzatmak için tütsüleme ve kurutma yoluyla saklama yaptılarını öne sürülüyor. İnsanlar ilk etapta büyük hayvanları tüketirken, bu hayvanların neslinin tükenmesiyle daha küçük hayvanları tüketmeye başladı, bu da yeni bir saklama yöntemini beraberinde getirmiş olabilir.
ATEŞ KULLANIMININ KÖKENİ
İnsanların yaygın olarak ateş kullandığının göstergeleri 400 bin yıl önceye tarihleniyor. Bu kullanımların daha çok evsel bağlamda yani barınılan yeri ısıtma ve aydınlatma olduğu kabul görüyor. Tartışmalı olansa erken dönem insanların hangi aşamada ateş kullandığı oluyor.
Bundan daha öncesindeki ateş kullanımına yönelik bazı hipotezler olsa da yeni çalışmanın ortak yazarı Ran Barkai'nin aktardığına göre araştırmada farklı bir bakış açısı keşfediliyor.
Çalışmanın ortak yazarı Miki Ben-Dor, ''Yaklaşık 400 bin yıl önce, Homo erectus gibi erken insanlar ateşi yalnızca ara sıra, belirli yerlerde ve özel amaçlar için kullanıyordu. '' Ateş yakmak ve onun yanmasını sürdürmek zorlayıcı ve enerji açısından da verimli bir nedendi.
Bu nedeni araştırmak için Barkai ve Ben-Dor, 1,8 milyon ile 800 bin yıl öncesine ait ateş kullanımına dair kanıt bulunan tüm bilinen tarih öncesi alanlardaki araştırmaları inceledi ve toplam dokuz yer buldu. Analizleri, dokuz alanın hepsinde filler, su aygırları ve gergedanlar da dahil olmak üzere bol miktarda büyük hayvan kalıntısı bulunduğunu ortaya koydu.
Önceki çalışmalarda bu büyük hayvanların erken insanların beslenmelerinde son derece önemli olduğu keşfedilmişti. Yeni çalışmada, tek bir filin etinin 20-30 kişilik bir grubu 1 ay idare edecek kadar kalori sağlaması etin bozulmadan saklanması gerekliliğini öne çıkartıyor. Burada da karşımıza saklama yöntemi olarak tütsüleme ya da kurutmayı çıkartıyor ki ateş burada devreye giriyor. Teoriye göre ateş başlangıçta eti tütsülemek ve kurutmak için kullanıldı ve ancak daha sonra yemek pişirmek için yeniden kullanıldı.
Araştırmacılar, yaklaşımlarının geliştirmekte oldukları daha büyük bir teoriyi desteklediğini söylüyorlar; bu teori, büyük tarih öncesi değişimlerin beslenmedeki değişimlere tepki olarak gelişmesine odaklanıyor. Başlangıçta bu, büyük hayvanları avlamak anlamına geliyordu ancak bu türler azaldıkça insanlar yiyecek için daha küçük av hayvanlarını tüketmeye başladı ve bu da alışkanlıkların değişmesine neden oldu.