Küresel piyasalarda risk iştahı azalıyor. Türk Lirası, dolar karşısında hızla değer kaybediyor. Piyasalarda yükselen hararetin FED’in faiz kararından sonra alevlenmesinden endişe ediliyor.
Dünyada gerek siyasi gerekse ekonomik gelişmelerle birlikte piyasaların cevaplayamadığı sorular artarken, yatırımcı kararları çok bilinmeyenli bir denkleme dönüştü. Tüm bunlara Türkiye'nin bozulan ve daha da kötüsü artık kronikleşen ekonomik göstergeleri de eklenince yurtiçi piyasalarda yeniden sert rüzgarlar esmeye başladı. Türk Lirası varlıkları enflasyon ve cari açık göstergelerindeki bozulmanın etkisiyle küresel gelişmelere karşı direnç gösteremiyor. Geçen hafta TL dolar karşısında yüzde 3 değer kaybetti. Dolar tekrar 3.92 TL'nin üzerine çıkarken, Euro 4.83 lirayı aşarak zirveyi gördü. Küresel gelişmelerin yanında, yurtiçinde cari açık, enflasyon, bütçe açığı, işsizlik derken bozulan ekonomik göstergelerin de etkisiyle Türkiye'de dolar satıp, TL'ye park eden yabancı yatırımcı Türk varlıklarından hızla çıkmaya başladı. TCMB'nin 9 Mart itibarıyla yayınladığı verilere göre son 1.5 ay içerisinde Türkiye'den 1.2 milyar dolar döviz çıkışı oldu. Ekonomisini ‘sıcak para' ile çeviren Türkiye için tehlike sinyalleri veren yabancı çıkışı, kurdaki yüksek seviyelerin devam edebileceğine işaret ediyor. Diğer yandan, ABD Merkez Bankası'nın (FED) 20-21 Mart'ta düzenleyceği toplantıda faiz artırımına gideceğine kesin gözle bakılıyor. Dolayısıyla, Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerden çıkış hızlanabilir. Analistler, liradaki değer kayıplarının artabileceği uyarısını yapıyor.
ŞAPKADAN TAVŞAN ÇIKMALI
Türkiye, ekonomisindeki kronik sorunlara rağmen yüksek faiz nedeniyle yabancı portföy yatırımcıları için çekiciliğini uzun süre korudu. Ancak, gelişmiş ekonomilerdeki toparlanmaya bağlı olarak merkez bankalarının faiz artışına gitme kararlarıyla döviz yeniden kendi ülkelerine dönme eğilimini artırdı. Türkiye kronikleşen siyasi ve ekonomik sorunları neticesinde bağımlı olduğu ‘sıcak para'nın kalıcılığını sağlayamadı. 2016 yılında yaşanan darboğazı atlatabilmek için atılan adımların Türkiye ekonomisinde kalıcı bir iyileşme sağlayamadığı gibi etkisi de sadece bir yıl sürdü. Ekonomistler, hükümetin kısa süre içerde şapkadan yeni bir tavşan çıkarmak zorunda olduğunu belirtiyor. Bugüne kadar ‘aza tamah etmek' yerine potansiyelin üzerinde büyüme konusunda ısrar ederek, artan cari açık ve bütçe açığına ve yüksek miktarda dış borca aldırış etmeyen siyasi irade artık yeni bir formül üretmek zorunda.
POWELL FREN YAPABİLİR
Jerome Powell iki hafta önce FED Başkanı olarak yaptığı ilk konuşmasında beklentilerin ötesinde bir şahin duruş ile bu yıl içinde 4 kez faiz artırımı yapılabileceği sinyalleri vermişti. Ancak Trump'ın ithalata ek vergi kararı ile yeni riskler ortaya çıktı. Powell'ın ilk toplantısında bu tabloyu nasıl yorumlayacağı da önemli olacak. Artan belirsizliklerin ekonomi üzerindeki muhtemel etkisiyle Powell aşırı şahin mesajlar vermekten kaçınabilir. Powell'ın üç faiz artırımın yapılacağına yönelik duruşunu şimdilik koruyacağı düşünülüyor. Dördüncü bir faiz artırımının ise ancak yıl ortasından itibaren gündeme gelebileceği öngörülüyor.
KORKU GEÇMİYOR
Son dönemde piyasalarda korkunun ne aşamada olduğunu gösteren VIX endeksinin tam anlamıyla istenen seviyelere gerileyemediğini söyleyen Meksa Yatırım Analisti Murat Tufan, “FED toplantısı piyasalar açısından önemli bir viraj olacak. Bu toplantıdan güvercin tonda mesajlar ve beklendiği gibi 25 baz puanlık faiz artışı yapılması durumunda dünya dolar endeksi zayıflamaya devam eder. Tersi bir durumda panik havası yaşanabilir” dedi.
KALICI SERMAYE GİRİŞİ ŞART
Türkiye'nin yüksek dış finansman ihtiyacını karşılayabilmek için kalıcı sermaye girişlerini sağlamak zorunda olduğunun altını çizen Odeabank Ekonomik Araştırma ve Stratejik Planlama Müdürü Şakir Turan, Türk Lirası'nda toparlanmanın uzun vadede kalıcı olabilmesi için makroekonomik kırılganlıkları azaltacak ekonomi politikası ile tedbirlerin alınması gerektiğine dikkat çekti. Turan, makroekonomik dengesizliklerin azaltılması gerektiğini belirterek, “Türkiye'de içsel kırılganlıklarla bu çıkışlar diğer gelişmekte olan ekonomilere kıyasla daha hızlı yaşanıyor. Önümüzdeki küresel belirsizliklerin hafiflemesiyle bu trendin terse dönebileceğini ve yabancıların tekrar Türk finansal varlıklarına yatırım yapabileceklerini öngörüyoruz. Ancak bu girişlerin ne büyüklükte olacağı yine yurtiçi ekonomik ve politik dinamiklere bağlı olacak” değerlendirmesini yaptı.
SÖZCÜ
