Sağlık problemi olmayan bir çiftin düzenli ilişki ile her ovulatuvarsiklus (yumurtlamanın olduğu dönem) başına hamile kalabilme şansı %25 civarındadır. Korunmayan çiftlerin %57’si ilk 3 ayda, %72’si 6 ay içinde, %85’i 1 yıl ve %93’ü ise 2 yılın sonunda gebe kalabilmektedir.
Özel Hatem Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Semra Sarı Yıldız, kadınlarda kısırlığın nedenleri, risk faktörleri ve tedavisi hakkında bilgiler verdi.
İnfertilite (kısırlık) 1 yıl ya da daha uzun süre ile düzenli ve korunmasız ilişkiye rağmen gebeliğin gerçekleşmemiş olmasıdır. Bu süre sonrasında çift infertiliteye sebep olan faktörlerin belirlenmesi ve buna yönelik tedavilerin planlanması açısından detaylı bir şekilde değerlendirilmelidir.
Op. Dr. Semra Sarı Yıldız;
-Kadın yaşının 35 ve üzerinde olması ,
-Oligo veya amenore ( Adet döngüsünün 35 günden fazla olması veya hiç adet olamama)
-Bilinen ve şüpheli rahim, tüpteki hastalıklar, endometriosiz vb.durumlarda erken tedavi gerekebileceğini ve bu durumlarda 1 yılın dolmasını beklemeden tedaviye başlamanın önemini vurguladı.
Anksiyete (kaygı bozukluğu) sıklıkla infertiliteye eşlik eder.
Çocuk sahibi olma isteği ile bir tedavi merkezine başvuran çiftlerde infertiliteye yol açan nedenin doğru bir şekilde ortaya çıkarılması ve uygun tedavilerin belirlenmesi zaman kaybını önleyeceği gibi çiftlerin yaşayabileceği psikolojik sorunları da büyük oranda engelleyebilir. Anksiyete (kaygı bozukluğu) sıklıkla infertiliteye eşlik eder ve bu durum yumurtlamayı ve cinsel birlikteliği olumsuz etkileyebilir.
İnfertilitenin kadına ve erkeğe bağlı sebepleri hemen hemen aynı oranda
Başlangıç değerlendirmesinin eşlerin her ikisi ile birlikte yapılması çok önemlidir. İnfertilitenin sadece kadının değil çiftin ortak problemi olduğunun vurgulanması ve bu durumun eşler tarafından anlaşılabilmesi gereklidir. İnfertilite değerlendirilmesine alınan çiftlerin yaklaşık %50’sinde erkek faktörü rol oynamaktadır. Bu nedenle erkeğe ait faktörlerin incelenmesi çok önemlidir. Erkekte yeterli bir spermiogram incelenmesi ile çoğu zaman bu bilgiyi elde etmek mümkündür.
Kadının yumurtalık kapasitesi ailevi eğilim ile belirlenir
Yumurtalık kapasitesi genetik olarak aktarılan ailevi eğilim ile belirlenmektedir ancak bu kapasiteyi azaltan dış faktörler de bulunmaktadır. Örneğin uzun süreli ve fazla sayıda sigara içen kadınlarda yumurtalık kapasitesinde azalma meydana gelmekte ve infertilite sorunları görülmektedir.
Kadında dışardan vereceğimiz hormonlara sağlanacak olan uyarıya verilecek yumurtalık cevabının önceden belirlenmesi, yumurtalık kapasitesinin uygun şekilde değerlendirilmesi ile mümkündür. Yumurtalık kapasitesinin belirlenmesinde kullanılan temel testler şunlardır;
FSH
LH
Estradiol
AMH
Ultrason ile yumurtalıkların değerlendirilmesi
Aşılama,infertilite (kısırlık) tedavisinde kullanılan basit, riski az olan bir yöntemdir.
Çocuk sahibi olamayan çiftlerin çoğunun düşündüğünün aksine ilk seçenek her zaman tüp bebek tedavisi değildir. Yapılan muayene ve tetkiklerin ardından uygun hastalarda tüp bebek tedavisine geçilmeden önce aşılama tedavisi planlanabilir. Aşılama işlemi erkek spermlerinin laboratuvar ortamında çeşitli işlemlerle ayrıştırılıp yumurtlamanın olduğu gün kadın rahmine bırakılması işlemidir. Bu süreçte bazı ilaçlarla kadında yumurtalar geliştirilir ve yumurtalar istenilen büyüklüğe ulaştığında çatlatma iğnesi yapılır. Çatlatma iğnesinden 12-36 saat sonra, rahim içerisine ince bir tüp ile girilir ve hazırlanan spermler rahim içine verilir. Bu işlem ağrısızdır ve anestezi gerektirmez. Başarı oranı yaşa göre değişmekle beraber genç hastalarda %10-15 civarındadır. Tüp bebek tedavisine geçilmeden önce 2-3 kez aşılama tedavisi denenebilir. Pratik ve kolay bir tedavi yöntemidir.
İnfertilite gerek sosyoekonomik gerekse psikolojik tarafları olan bir sorundur. Hekiminizin hatırlaması gereken şey infertiliteyi tedavi etmekten çok infertil insanları tedavi ettikleri olmalıdır. Yeterli ve güvenli bir yaklaşımda, hekiminizin bireysel eğitim ve bilgi düzeyi ve tecrübesi ile sizler için en doğru tedavi seçeneği seçilecektir.
