Medical Park Gaziantep Hastanesi Biyokimya Uzm. Dr. Nuri Orhan Doğru kan almak için neler yapılmasını ve nelere dikkat edilmesi gerektiğini anlattı.
Biyokimyasal tetkikler için kan alımı çok önemli bir konu. Sonuçların doğruluğu, dolayısıyla hastalıkların da doğru tedavisi için üzerinde titizlikle durulması gerekiyor. Çünkü laboratuvarla ilgili hatalara bakıldığında yüzde 70’e yakınının, kan alımı sırasında analiz öncesi dediğimiz preanalitik dönemde yapıldığını görüyoruz..
MedicalPark Gaziantep Hastanesi Biyokimya Uzm. Dr. Nuri Orhan Kan alınırken en çok yapılan hatalardan bahsetti: Preanalitik evre, hastadan tahlil istenmesiyle başlıyor. Daha sonra numunenin alınacağı aşama geliyor. Diyelim kan alınacak; önce damar tespit edilecek, alkolle silinecek, kuruması beklenecek, sonra iğneyle belli bir açı tutturup damara girilecek, sonra da vakumlu tüplere numune alınacak. Hangi test için hangi tüpe örnek alınacağı, tüp kapaklarının renginden belli. Vakumlu tüpler birçok hatayı minimize etti. Ayrıca jelli tüpler diye adlandırdığımız daha hızlı pıhtılaşmayı sağlayan kullanıma hazır tüpler var artık. Hem iş hızlanıyor hem de risk azalıyor. Eskiden enjektöre çekilen kan tüpe boşaltılırken yoğunluktan işlem hızlı yapıldığı için “hemoliz” dediğimiz istenmeyen durumlar oluşuyordu ve numune standartlara uygun olmayan bir şekilde analize gönderilmiş oluyordu. Kan alma işlemi hastanelerde en sık yapılan küçük girişimler arasında yer alıyor, çok yaygın bir işlem ve çocuklarda da yapılıyor. Çocuklardan kan alımı herkes için bazı durumlarda çok yıpratıcı olabiliyor. Bu durum hem aile için hem de kanı alan kişi için çok zor olabiliyor. Aile kendi çocuklarından kanın bir an önce, acısız bir şekilde ve az miktarda alınmasını istiyor. Peki bu durumlarda nelere dikkat etmemiz gerekiyorsa bakacak olursak şununla başlayabiliriz; çocukları, yetişkinlerin küçük modelleri gibi düşünmememiz gerekiyor. Birçok yerde yetişkinler için yapılan işlemler çocuklar içinde tekrarlanabiliyor veya aynı kan alma malzemeleri kullanılıyor. Bunlara örnek verecek olursak yetişkinlerde dirsek içinden kan alma ilk tercih edilirken çocuklarda el sırtından veya daha küçük bebeklerde topuktan kan alınabiliyor. Kan alma işlemi sırasında acının azaltılması amacıyla iğnenin uç kısmının farklılaştırılması gerekirken kan alımı sırasında çocukların dikkatlerini başka yerlere odaklamak da bu işlemlerde ağrının azaltılmasına yardımcı oluyor. Çocukların vücudundaki kan miktarı yetişkinlerdekinden çok daha az olduğundan yetişkinlerden aldığımız kadar kan almamamız gerekiyor. Bunun içinde daha küçük tüplere kan alınabiliyor. Medical Park Gaziantep Hastanesi Biyokimya Uzm.Dr. Nuri Orhan, “kanser tedavisi gören ve/veya ileri yaşlardaki hastalardan kan alma işlemi de diğer kan alınan hasta gruplarından ayırmak gerekiyor. Çünkü kanser tedavisi alan hastalarımızda damar yapıları çok ince ve kırılgan bir hal aldığı için damar içine girmek çok daha zor olmakla birlikte, damar içinden kanı toplamakta zor olabiliyor.. Burada da farklı materyal ve metotlar kullanarak bunların üstesinden gelebiliyor.”dedi.