Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ilk defa hazırladığı ‘İllerde Yaşam Endeksi 2015’ araştırmasının sonuçlarını açıkladı. Endekste tüm illerde konut, çalışma hayatı, gelir/servet, sağlık, eğitim, çevre, güvenlik, sivil katılım, altyapı hizmetlerine erişim, sosyal yaşam ve yaşam memnuniyeti olmak üzere 11 alan incelendi.
Buna göre, ‘bireylerin topluma ve ekonomiye verimli bir şekilde katılması için gerekli bilgi, beceri ve yeterliliklerin sağlanmasında büyük öneme sahip’ olan eğitim endeksinde ilk sıraya Tunceli yerleşti. Bu şehri ikinci sıra ile Isparta ve üçüncü sıra ile Amasya takip etti. Hakkari ise son sırada yer aldı.
Tunceli birinci, Hakkari sonuncu
İllerin eğitim ile puanları hesaplanırken, okul öncesi eğitimde net okullaşma oranı, Temel Eğitimden Ortaöğretime Geçiş (TEOG) sistemi yerleştirmeye esas puan ortalaması, Yükseköğretime Geçiş Sınavı (YGS) puan ortalaması, fakülte ve yüksekokul mezunlarının oranı, kamunun eğitim hizmetlerinden memnuniyet oranı gibi 5 gösterge incelendi. İnceleme sonucunda şehirlere ‘0’ (sıfır) ile 1 arasında değerler verildi. 1 en yüksek sıfır ise en düşük puan olarak belirlendi. Değerlendirmeye alınan 5 eğitim istatistiği ortalamasında en yüksek değeri 0.7468 ile Tunceli aldı. İkinci Isparta 0.7370 ve üçüncü Amasya 0.7036 puana ulaştı. Listenin son sırasına ise 0.0966 değer ile Hakkari yerleşti. Ayrıca Şırnak 0.1634, Ağrı ise 0.2045 ile eğitim alanında en düşük değerlere sahip iller oldu.
Büyük şehirler ilk 30'a da giremedi
Araştırmada büyükşehirlerin oldukça geride kalması dikkat çekti. İstanbul 56, Ankara 44 ve İzmir 31’inci sırada kendilerine yer buldu. İstanbul 0.5163 ile ortalama bir sonuç yakalarken Ankara 0.5523, İzmir ise 0.6042 değer aldı. Böylelikle üç büyükşehir içerisinde en iyi dereceyi İzmir yakalamış oldu. Tunceli hariç Güneydoğu Anadolu ve Doğu Anadolu illeri büyük oranda listenin son sıralarına yerleşti.
Araştırmada 2003’ten beri TÜİK tarafından yürütülen ‘Yaşam Memnuniyeti Araştırması’nın (YMA) sonuçları temel veri kaynağı olarak kullanıldı. Ayrıca ‘İlerde Yaşam Endeksi’ çalışmasının boyut ve göstergeleri belirlenirken Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü’nün (OECD) ‘Daha İyi Yaşam Endeksi’ örnek alındı.
En iyi ilk 10 il
1-Tunceli2-Isparta3-Amasya4-Kırşehir5-Yalova6-Burdur7-Giresun8-Çanakkale9-Karabük10- Edirne
Son 10 il
70-Bitlis71-Kars72-Batman73-Diyarbakır74-Ardahan75-Van76-Mardin77-Muş78-Şanlıurfa79-Ağrı80-Şırnak81-Hakkari