Çocukların ödev yapmasını sağlamak ailelerin en önemli problemlerinden biri. Uzmanlar, çocuğa ödev sorumluluğu verilmesi gerektiğini belirterek ödev yapmaya zorlamak yerine ödev saatinin birlikte planlanmasını tavsiye ediyor. Uzmanlara göre, çocuğa ödevin öğrenmenin pekiştirme aşaması olduğunu anlatmak gerekiyor.
Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Beyin Hastanesi Uzman Klinik Psikolog Ayşe Şahin, çocuklara ödev yapma alışkanlığı kazandırılmasıyla ilgili değerlendirmelerde bulundu.
Ödev yapmak öğrenilen bilginin kalıcılığını sağlamak içindir
Ödevin “öğrencilere öğretmenleri tarafından verilen, öğrencinin kendi başına ya da ailesinden destek alarak yapmasının planlandığı öğrenme aktivitesi” olduğunu belirten Ayşe Şahin, ödev yapmanın, çocuğun öğrendiği bilginin kalıcılığını artırarak öğrenmenin sürmesini ve çocuğun öğrendiği konuya farklı boyutlardan bakabilmesini sağladığını söyledi.
Hem öğrencilerin hem de ailelerin ödevin bir öğrenme yöntemi olduğunun bilincinde olması gerektiğinin altını çizen Ayşe Şahin, “Ailelere ve eğitimcilere düşen rol ödev yapmanın çocuk için olan faydalarını çocukla konuşmak olacaktır. Ödev yapmanın, akademik başarıyı artıracağı, bireyin sorumluluk duygusunu geliştireceği, zaman yönetimi, öncelik belirleme, planlama becerilerini destekleyeceği, çocuğun kendi davranışları üzerinde kontrolü olacağı çocuğa anlatılmalıdır” dedi.
Ortak bir kararla ödev saati belirlenmeli
Ailelerin çocuklara ödev bilinci kazandırmaya çalışması gerektiğini ifade eden Ayşe Şahin, çocukla konuşularak ortak alınan bir kararla ödev saati belirlenmesi gerektiğini söyledi. Bu saatin çocuğun yemek yeme, dinlenme gibi fiziksel ihtiyaçlarının karşılandıktan sonraki bir zaman diliminde planlanmasının daha uygun olacağını anlatan Ayşe Şahin “Aileler tutarlı bir biçimde belirlenen saatte çocuğu ödev yapmak için desteklemelidir. Çocuk yaşça küçük ve sorumluluk almakta zorlanıyorsa ailelerin motivasyonel yaklaşımı faydalı olacaktır. Aileler bazı durumlarda sabırsız, suçlayıcı, eleştirel yaklaşmaktadırlar. Bu tutumlar çocuğun ödev alışkanlığı geliştirmesine ket vurmaktadır ve aile içi iletişim problemlerine yol açmaktadır” dedi.
Her çocuğun öğrenme stili farklıdır
Her çocuğun öğrenme stilinin farklı olabileceğini hatırlatan Ayşe Şahin, bazı çocukların sesli bir ortamda çalışmadığını bazılarının da sesiz bir ortamda zorlanabildiğini vurguladı. Çalışma için sese ihtiyaç duyan çocuklarda müzik eşliğinde çalışmanın uygun olabileceğini belirten Ayşe Şahin, “Bunun yanında çalışma ortamının ışığı, çevredeki görseller, odanın ısı seviyesi gibi bazı faktörler de çalışmadaki verimlilik üzerinde etkilidir. Aileler çocuklarını tanıyarak uygun ortamı oluşturma konusunda çocuklarını yönlendirmelidir” tavsiyesinde bulundu.
Davranışlarının sonuçlarını deneyimlemesine izin verin
Ailelerin bu konuda sabırlı olması ve bunun bir süreç olduğunu unutmaması gerektiğini aktaran Ayşe Şahin, ilkokul dönemindeki bir çocuktan ödevlerini sorumluluğunu almasını bekleneceğini ancak bu dönemde olmasına rağmen hala ödev sorumluluğunu almakta güçlük çeken çocuklar bulunabileceğini söyledi.
Ailelerin ödev yapmama sonucunda çocukların ne gibi olumsuzluklar yaşayacağını, onlara anlatması gerektiğini söyleyen Ayşe Şahin, “Bazı ailelerde ödev yapmayan çocuğun ödevlerinin ebeveynler tarafından yapıldığını görebiliyoruz, bu tutumla çocuk kendi davranışlarının sonuçlarını yaşama deneyiminden mahrum kalacaktır ve ödev yapmaması sonucunda öğretmeninin onu uyarması gibi doğal sonucu deneyimlemeyecektir. Oysa çocukların davranışlarının sonucunu yaşaması sonraki durumlarda farklı davranmaları için gereklidir. Çocukların tecrübe ederek öğrenmelerine fırsat verilmelidir” uyarısında bulundu.
Ödev yapmaya motive edin
Ailelerin, ödev yapmayan çocuğu sürekli zorlayarak ya da çocuğun üzerinde baskı kurarak çocuğun davranışını anlık değiştirip ödev yapmasını sağlayabileceğini ifade eden Uzman Klinik Psikolog Ayşe Şahin, bunun uzun vadede işe yarayan bir yöntem olmadığını ifade etti.
Ödev yapma davranışı ile çocukta içsel bir motivasyon oluşturup sorumluluk bilinci geliştirmeyi hedeflemenin doğru olacağını anlatan Ayşe Şahin, sözlerini şöyle tamamladı: “Ancak baskı ile bu davranışı gösteren çocuk dışarıdan bir kontrol olmadığında sorumluluğunu ihmal edebilir. Çocukların ödev yapması için onları motive etmek işe yarayan bir yöntemdir. Ödevden sonra dinlenebileceğini söylemek ya da ödevden sonra çocukla oyun oynamak çok daha etkilidir. Çocuğu suçlamak yerine çocuğun yapabildiklerine odaklanarak bunları pekiştirmek çocukta olumlu davranışları arttıracaktır.”