Vücudun D vitamini gereksinimi, büyük ölçüde güneş tarafından sağlanır. Kemiklerin ve özellikle dişlerin güçlenmesi için D vitamini son derece önemlidir. Ancak, bebekler ve çocuklar için yaz ve kış güneşinden faydalandırmanın da belli kuralları var. Yazın çocukların güneş ışınlarının dik geldiği öğle saatlerinde uzun süre güneşte kalması, fayda yerine zarar verirken; kışın güneşinden ise sakınmayın. Kışın da çocuklarınızın D vitaminini doğal yollardan alması için onları eve kapatmayın. Güneşli günlerde camın arkasından değil, açık havada güneşlendirin.
İçimizi ısıtan güneş ışığının faydaları saymakla bitmiyor. Vücudun D vitamini ihtiyacını büyük ölçüde karşılayan güneş ışığından yazın ve kışın da faydalanmamamız gerekiyor. Özellikle bebekler ve gelişme çağındaki çocukların yazın olduğu kadar kışın da diş ve kemik gelişimi için son derece önemli olan D vitaminin doğal olarak güneşten almaları önemli. Ancak bu tek başına yeterli değil. Sağlıklı bebekler ve çocuklar için D vitamini takviyesi şart. Okan Üniversitesi Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Evrim Şenkal, D vitaminin vücutta kalsiyum dengesinin sağlanması ve kemik sağlığında etkin rol oynadığını söyledi. D vitaminin vücuttaki kalsiyum ve fosfor dengesini sağladığını anlatan Şenkal, "D vitamini kemik ve kasların sağlığı için gereklidir. Yapılan son çalışmalar D vitamini eksikliğinin, tip 1 diyabet, barsak hastalığı, duygu-durum bozuklukları, kalp damar hastalıkları, hipertansiyon, meme, prostat, barsak gibi kanserler ile ilişkili olduğunu göstermektedir. Üst solunum yolu enfeksiyonları, besin alerjileri, astım gibi rahatsızlıklar da düşük D vitamini düzeyleri ile ilişkilendirilmiştir" dedi.
Balık D Vitamini Deposu
D vitamininin karaciğerde ve böbrekte metabolik olarak aktif formlarına dönüşen bir ön hormon olduğunu belirten Yrd. Doç. Dr. Evrim Şenkal şöyle devam etti: “D3 vitamini ciltten UV-B ışınları yani güneşin yararlı ışınlarını alarak vücutta çözülerek faydalı hale dönüşür. D2 vitamini (ergokalsiferol), bitkilerde bulunan ve diğer diyetle aldığımız şeklidir. En çok balık (somon, sardunya, uskumru), balık yağı, karaciğer, et ve yumurta sarısında bulunur. Besinler D vitamini ile güçlendirilmediğinde ya da takviye D vitamini alınmadığında diyetle alınan D vitamini %10 'un altındadır. Amerika' da süt ve süt ürünleri, portakal suları, ekmek, tahıllar ve formül mamalar D vitamini ile güçlendirilmiştir.”
Anne Karnından İtibaren D Vitamini
Bebeklerde ve çocuklarda sağlıklı gelişimleri için D vitamini desteğinin önemine dikkat çeken Okan Üniversitesi Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Evrim Şenkal, gebelik döneminde de hem annenin hem de bebeğin sağlığı için D vitamini takviyesi yapılması gerektiğini ifade etti. Bütün gebelerin ve bebeklerin günde 10-15 dakika süre ile kol ve bacakları açık şekilde gün ortasına yakın saatlerde güneş ışınlarından faydalanması gerektiğine dikkat çeken Yrd. Doç. Dr. Şenkal “Bebeklere yaşamın ilk haftasından itibaren D vitamini verilmelidir. Ayrıca yeterli güneş görmeyen veya D vitamini yetersizliği bakımından riskli bir yaşam şekli olan annelere gebeliklerinin son üç ayında D vitamini verilmelidir” diye konuştu.
3 Damla Sağlık...
Bebek dünyaya geldikten sonra ilk aylarından itibaren D vitaminini ihtiyaç duyduğunu anlatan Yrd. Doç. Dr. Şenkal, bebekler için D vitaminini önemini şöyle anlattı:
"Süt çocukluğu döneminde bebeklerin ana besin kaynağını anne sütü oluşturuyor. Bebekler anne sütü ile D vitamini ihtiyaçlarını karşılayamıyor. Anne sütünün 1 litresinde 12-60 IU D vitamini bulunmakta ve bu miktar bebeklerin günlük 400 IU olan gereksinimini karşılamamaktadır. Benzer şekilde bu dönemdeki bebeklerin aldığı diğer besinlerde de D vitamini yetersizdir. Formül mamaların litresinde 400 IU D vitamini olsa da bebek genellikle günde 1 litre kadar formül mama alamadığından D vitamini yine yetersiz kalmaktadır. Bu yüzden, hayatın ilk haftasından itibaren anne sütü veya formül mama alan tüm bebeklere en az bir yaşına kadar 400 IU/gün D vitamini (günde 3 damla D vitamini) uygulanması gerekiyor."
Camdan Geçen Güneş Işığı Faydasız
D vitamini takviyesinin sadece vitaminlerle ve besinlerle sağlanamayacağını vurgulayan, Yrd. Doç. Dr. Evrim Şenkal; güneş koruyucu kremlerin (30 koruma faktör ve üzeri) D vitamini sentezini %95 oranında azalttığını ve camdan geçen güneş ışınlarının D vitamini sentezi için uygun olmadığı belirtti. Yrd. Doç. Dr. Şenkal, bebekler ve gebeler için şu tavsiyelerde bulunarak sözlerini tamamladı: “Ailelerin yaşam şekilleri (kültürel nedenlerle bebeklerin çok fazla dışarı çıkartılmaması, evlerin balkonsuz olması gibi), hava kirliliği de bebeklerin yetersiz güneş görmesine neden olmaktadır. Bütün gebelerin ve bebeklerin günde 10-15 dakika süre ile kol ve bacakları açık şekilde gün ortasına yakın saatlerde güneş ışınlarından faydalanması desteklenmelidir. Bebeklere yaşamın ilk haftasından itibaren D vitamini verilmelidir. Ayrıca yeterli güneş görmeyen veya D vitamini yetersizliği bakımından riskli bir yaşam şekli olan annelere gebeliklerinin son üç ayında D vitamini verilmelidir."