Türkiye’de 2 milyondan fazla erişkin hepatit B hastası ama sadece yüzde 12’si durumdan haberdar. Yine yurt genelinde 514 bin hepatit C’linin de sadece yüzde 16’sı hastalığı biliyor.
Viral Hepatitle Savaşım Derneği ve Türk Karaciğer Araştırmaları Derneği’nin Sağlık Bakanlığı işbirliği ile hazırladığı, “2018-2023 Viral Hepatit Önleme ve Kontrol Programı”nın verileri vahim tabloyu ortaya koydu. Türkiye’de erişkin yaş grubundaki 2 milyondan fazla hepatit B hastasının yalnızca yüzde 12’sinin, 514 bin hepatit C hastasının yüzde 16’sının durumdan haberdar olduğunu ortaya çıkardı.
Güneydoğu yüksek
Programda konuşan Türk Karaciğer Araştırmaları Derneği Başkanı Prof. Dr. Ramazan İdilman, Türkiye’deki karaciğer sirozunun ve karaciğer kanserinin nedeninin yüzde 60 oranında viral hepatit olduğunu belirterek, Türkiye’de 18 yaş üzerinde 2 milyondan fazla hepatit B hastası, y250-300 bin civarında da yetişkin hepatit C hastası olduğunu kaydetti.
Hazırlanan programda, Türkiye’de Akut hepatit A’nın (HAV) halen Güneydoğu Anadolu ve Akdeniz Bölgelerinde yüksek seyrettiği, Marmara ve Karadeniz bölgelerinde ise daha düşük görüldüğü belirtildi. Ancak genel olarak hepatit A vakalarının 2014’ten sonra düşüşe geçtiği kaydedildi.
Türkiye’de saptanan akut hepatit B (HBV) olgularında da azalma yaşandığı bildirilen raporda hastalığın daha ileri yaş gruplarında ise görülmeye başlandığı vurgulandı. Raporda, “Türkiye’de 18 yaş üstü her üç kişiden biri HBV ile karşılaşmış durumda olup erişkin yaş grubunda 2 milyondan fazla HBsAg pozitifliği bulunmaktadır. Bu kişilerin, ancak yüzde 12’sinin durumdan haberdar olduğu saptanmıştır. HBsAg pozitif olanların yaklaşık yüzde 25-40’ında karaciğer hastalığına bağlı siroz ya da karaciğer kanseri gelişebileceği düşünülmektedir. Hepatit B virüsüne bağlı sirozu olan hastaların yılda yaklaşık yüzde 2,5-3’ünde karaciğer kanseri ortaya çıkması beklenmektedir” denildi.
HBV enfeksiyonlu hastaların tedavi edilmediği durumlarda yılda yaklaşık 12 bin 800 kişinin karaciğer yetmezliğine bağlı nedenlerle kaybedilebileceğinin belirtildiği raporda, yaşamın ilk 5 yılının HBV enfeksiyonunu önlemede kritik önem taşıdığı vurgulandı.
Nakil sebebi
Türkiye’de yaklaşık 350-750 bin kişinin ise hepatit C (HCV) ile enfekte olduğu belirtilen programda, bu kişilerin çoğunun durumdan haberdar olmadığının altı çizildi.
Raporda, “2013 itibarıyla ülkemizde 514 bin kişi HCV ile enfektedir. Ancak enfekte olduğunu 81 bin 300 kişi bilmektedir. Yıllık yeni tanı alan sayısı 15 bin 500’dür. hepatit C, Türkiye’de karaciğer nakillerinin ikinci en sık sebebidir” ifadeleri kullanıldı.
Risk gruplarına tarama
Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürü Hüseyin İlter de akut ve kronik viral hepatitlerin önlenmesine yönelik çalışma yürüttüklerini belirterek, son aşamaya gelen çalışmların ardından kendilerine bir yol haritası belirleyeceklerini belirtti. İlter, “Biz akut hepatitleri önleyerek, kronik hepatit oluşmasını engelleme yoluna gidiyoruz. Belli risk gruplarında taramalar yapmayı planlıyoruz. Risk gruplarını eğitmeye çalışıyoruz. Onlara tanı ve tedavi imkanları sunmaya çalışıyoruz. Cinsel yolla da bulaşan bir hastalık olduğu için o grup için farklı aktivitelerimiz olacak” dedi.
Sekiz strateji belirlendi
Programla hepatit konusunda halkta farkındalığın artırılması için faaliyetler yürütülecek. Bağışıklamanının artırılması, viral hepatit sürveyansının güçlendirilmesi, hepatitin anneden bebeğe geçişinin azaltılması, tedaviye erişimin artırılması ve güvenli kan ürünlerinin temini sağlanacak. Ayrıca damar içi ilaç kullananlar için zararın azaltılması ve sağlık hizmeti ilişkili hepatitlerin önlenmesi için çalışılacak.